Հայաստանը ոչինչ չի շահի դեպի Արևմուտք տնտեսական շրջադարձից

Էկոնոմիկայի փոխնախարար Ռաֆայել Գևորգյանը հայտարարել է, որ հայկական կողմն ամերիկյան գործընկերների աջակցությամբ մշակում է արտահանման նոր ռազմավարություն:  Ամերիկացի խորհրդականների խումբը, որի մեջ մտնում են Ռազմավարական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի՝ «American Enterprise Institute»-ի և «Brookings Institute»-ի մասնագետները, ավարտում են Հայաստանի արտաքին առևտրի նոր ռազմավարության մշակումը: Աշխատանքներն իրականացվում են ԱՄՆ ՄԶԳ «Տնտեսական հիմնադրամ հանուն կայուն Հայաստանի» ծրագրի շրջանակներում, որի համար հատկացվել է $25 մլն, ծրագիրը վերահսկվում է ԱՄՆ Առևտրի նախարարության կողմից։ Ըստ էության, ԱՄՆ փորձագետների խնդիրն է Հայաստանի կառավարությանն արտաքին շուկաների և հատկապես էներգետիկայի ոլորտում դիվերսիֆիկացնելու ուղիներ առաջարկել։

Եվ մինչ Հայաստանի իշխանությունները զբաղված են Արևմուտքի օգնությամբ ՌԴ–ի հետ տնտեսական կապերը մինիմումի հասցնելով, երեկ տարածվեց ուշագրավ մի տեղեկություն, համաձայն որի՝ 2023 թվականին Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև ապրանքաշրջանառությունն աճել է 43%-ով՝ գերազանցելով 7 մլրդ 306 մլն ԱՄՆ դոլարը։  2022 թվականի համեմատ Հայաստանի ընդհանուր արտաքին առևտրում Ռուսաստանի տեսակարար կշիռը գրեթե նույն մակարդակում է մնացել: Հայաստանից արտահանումն աճել է շուրջ 39%-ով և կազմել 3 մլրդ 418 մլն։ Այսպիսով՝ ՌԴ-ի հետ առևտրում Հայաստանը գրեթե հավասարեցրել է արտահանումն ու ներմուծումը (47%/53%)։ Դրան էլ գումարենք այն, որ Հայաստանի արտահանման ավելի քան 47%-ը և ներմուծման ավելի քան 31%-ը բաժին է ընկնում ԵԱՏՄ-ին։ Իսկ ինչ վերաբերվում է ԵՄ հետ առևտրին, ապա արտահանումը ԵՄ երկրներ կրճատվել է 8%-ով՝ հասնելով մոտ 710 միլիոն դոլարի: ԵՄ-ի հետ առևտրում արտահանման մասնաբաժինը կազմում է մոտ 26%: Ստացվում է, որ որքան էլ ՀՀ իշխանությունները դիվերսիֆիկացնում են արտահանումը, միևնույն է՝ ՌԴ-ն է շարունակում մնալ հայկական ապրանքների արտահանման հիմնական շուկա:

Հայաստանի իշխանությունները փորձում են տպավորություն ստեղծել, թե Արևմուտքի հետ առավել խորքային տնտեսական համագործակցության դեպքում Հայաստանից ԵՄ արտահանման ծավալները կտրուկ ավելանալու են, հայկական հարյուրավոր ընկերությունների հնարավորություն տալով ԵՄ երկրներում հայկական ապրանքների խոշոր խմբաքանակներ վաճառել եւ միլիոնավոր դոլարների հավելյալ օգուտ ստանալ: Մինչդեռ իրականությունը  սթափեցնող է: Բանն այն է, որ ԵՄ-ում գործում են ստանդարտներ, որոնց մեր արտադրությունները չեն համապատասխանում: Հետեւաբար, մեր պատրաստի արտադրանքի  գերակշիռ մասն ուղղակի չի կարող հայտնվել ԵՄ երկրներում: Դրա համար անհրաժեշտ է կատարել ներդրումներ, վերազինել արտադրությունները, այնուհետեւ իրականացնել ԵՄ շուկայի ուսումնասիրություն (մարկետինգ), ապա գովազդային արշավ:  Այդ ամենից հետո կարելի է ենթադրել, թե որքան կբարձրանան մեր արտահանման ենթակա ապրանքների ինքնարժեքերը եւ այլեւս հնարավոր էլ չի լինի մրցակցել եվրոպական շուկան վաղուց հեղեղած նմանատիպ ապրանքների հետ:

Ահա այսպիսի խնդիրների առջև է կանգնելու Հայաստանի տնտեսությունը միայն այն պատճառով, որ իշխանությունները, հետևելով Արևմուտքի հորդորներին և գեղեցիկ խոստումներին, փորձում են խզել ՌԴ–ի հետ տնտեսական կապերը, որոնք էլ իրենց հերթին հանդիսանում են ՀՀ տնտեսության զարգացման գլխավոր լոկոմոտիվը:

Այս թեմայով Բայդենն ասել է, որ Մերձավոր Արևելքում հնարավոր է գտնել դիվանագիտական լուծում Փաշինյանը ՌԴ-Արևմուտք «սեքսի ծնունդ» է, նա աշխարհաքաղաքական կոնսենսուսի արդյունք է, հարմար է բոլորին. Զոհրաբյան (տեսանյութ) Հայաստանի քաղաքական վեկտորը գնալով թեքվում է դեպի Արևմուտք. ՌԴ փոխվարչապետ Աննախադեպ ռեպրեսիաների քարտ-բլանշ Արևմուտքից՝ Նիկոլ Փաշինյանին Բոլթոն-Փաշինյան-Մուր ծրագիրն՝ ընդդեմ Իրանի