Հայտնաբերվել են եզակի այլմոլորակային ապարներ
Գիտություն և ՄշակույթNOIRLab հետազոտական կենտրոնի և Կալիֆորնիայի պետական համալսարանի (ԱՄՆ) աստղագետները պարզել են, որ մոտակա աստղերի շուրջ պտտվող քարքարոտ մոլորակների մեծ մասն ավելի բազմազան և էկզոտիկ է, քան նախկինում ենթադրվում էր: Դրանք պարունակում են այլմոլորակային ապարների եզակի տեսակներ, որոնք անզուգական են արեգակնային համակարգում: Այս մասին հաղորդվում է Nature Communications ամսագրում հրապարակված հոդվածում։
Հետազոտողները ուսումնասիրել են աղտոտված սպիտակ թզուկների մթնոլորտը՝ սովորական աստղերի սեղմված միջուկները, որոնք պարունակում են օտար նյութեր, որոնք մնացել են էկզոմոլորակներից, աստերոիդներից և տիեզերական այլ օբյեկտներից: Մոլորակների մնացորդները կարող են հայտնաբերվել քիմիական տարրերի միջոցով, որոնք չեն կարող առաջանալ հենց սպիտակ թզուկի մեջ: Գիտնականները վերլուծել են 23 աղտոտված սպիտակ թզուկների, որոնք գտնվում են Արեգակից 650 լուսային տարվա հեռավորության վրա՝ չափելով կալցիումի, սիլիցիումի, մագնեզիումի և երկաթի պարունակությունը։
Քիմիական տարրերի քանակական հարաբերակցությամբ հնարավոր է եղել վերակառուցել դրանցից առաջացած միներալներն ու ապարները։ Պարզվել է, որ սպիտակ թզուկներն ունեն բաղադրության շատ ավելի լայն շրջանակ, քան Արեգակնային համակարգի ներքին մոլորակներից որևէ մեկը: Սա ցույց է տալիս, որ դրանց մոլորակները ունեին ապարների ավելի լայն տեսականի։ Գիտնականները դրանցից մի քանիսի համար նոր անվանումներ են հորինել, օրինակ՝ «քվարցային պիրոքսենիտներ» և «պերիկլազային դունիտներ»։
Գիտնականների խոսքով` այլմոլորակային լեռնային ապարները կարող են ավելի շատ ջուր լուծել, քան Երկրի վրա գտնվող լեռնային ապարները, ինչը ազդում է օվկիանոսների զարգացման վրա: Մյուս ապարները կարող են հալվել շատ ավելի ցածր ջերմաստիճանի դեպքում և ձևավորել ավելի հաստ ընդերք, քան Երկրինը, իսկ որոշ ապարների տեսակներ կարող են ավելի թույլ լինել, ինչը կարող է նպաստել սալերի ավելի առաջադեմ տեկտոնիկայի: