COVID-19-ի սահմանափակումները հանգեցրել են դեռահասների ուղեղի արագացված հասունացման

COVID-19 համավարակի ընթացքում ամբողջ աշխարհի կառավարությունները մտցրեցին սահմանափակող միջոցառումներ, ինչպիսիք են տնից դուրս գալու արգելքը և դպրոցների փակումը, որպեսզի մեղմեն շնչառական հիվանդության տարածումը: Պարզվել է, որ օրվա կարգի և սոցիալական ակտիվության այս խախտումը բացասաբար է անդրադարձել դեռահասների հոգեկան առողջության վրա։

Դեռահասությունը՝ մանկության և հասուն կյանքի միջև անցումային շրջանը, բնութագրվում է հուզական, վարքային և սոցիալական զարգացման կտրուկ փոփոխություններով։ Սա նաև ժամանակ է, երբ զարգանում են ինքնության, ինքնավստահության և ինքնատիրապետման զգացողությունները:

Համավարակը հանգեցրեց դեռահասների  սոցիալական փոխազդեցության մակարդակի նվազմանը և տագնապի, դեպրեսիայի և սթրեսի մասին փաստագրված հաղորդումների, հատկապես աղջիկների շրջանում: Վաշինգտոնի համալսարանի նոր ուսումնասիրությունը, որը հրապարակվել է Proceedings of the National Academy of Sciences ամսագրում, ցույց է տվել, որ համավարակը նաև հանգեցրել է դեռահասների ուղեղի անսովոր արագացված հասունացմանը: Աղջիկների մոտ այս հասունացումը ավելի ընդգծված է եղել։ Եթե ​​չափենք ուղեղի արագացված զարգացման տարիների թիվը, ապա միջին արագացումը կանանց մոտ կազմել է 4,2 տարի, իսկ տղամարդկանց մոտ՝ 1,4 տարի։

Ուղեղի հասունացումը չափվում է ուղեղի կեղևի հաստությամբ՝ ուղեղի հյուսվածքի արտաքին շերտով։ Ուղեղի կեղևը բնական ճանապարհով բարակում է տարիքի հետ, նույնիսկ դեռահասների մոտ: Հայտնի է, որ քրոնիկ սթրեսը և անբարենպաստ հանգամանքները արագացնում են ուղեղի կեղևի բարակելը, ինչը կապված է նյարդահոգեկան և վարքային խանգարումների զարգացման ռիսկի հետ: Այս խանգարումներից շատերը, ինչպիսիք են տագնապը և դեպրեսիան, հաճախ սկսվում են դեռահասության տարիքում, ընդ որում կանայք ավելի բարձր ռիսկի են ենթարկված:

Գիտնականները դեռահասության տարիքում գլխուղեղի կեղևի ակնկալելի բարակեցման մոդել են ստեղծել։ Այնուհետև նրանք կրկին ուսումնասիրել են դեռահասների ուղեղը, որոնցից ավելի քան 80%-ը վերադարձել է կրկնակի չափումների համար: Դեռահասների ուղեղում նկատվել է դեռահասության տարիքի արագացված բարակեցման ընդհանուր էֆեկտ, սակայն կանանց մոտ դա ավելի արտահայտված էր։ Կանանց գլխուղեղի կեղևի բարակումը նկատվել է ամբողջ ուղեղում, բոլոր բաժիններում և երկու կիսագնդերում: Տղամարդկանց մոտ այս ազդեցությունը նկատվել է միայն կեղևի տեսողական հատվածում։

news.am

Այս թեմայով Նորվեգիան հանել է Թուրքիայի դեմ սահմանած պաշտպանական արդյունաբերության սահմանափակումները Երկարատեւ COVID-19-ով տառապող պացիենտների 26,5 տոկոսը տառապում է տարբեր ցավերով. JRSM Վերջին 2 շաբաթում Հայաստանում COVID-ի լաբորատոր հաստատված 29 դեպք է գրանցվել Ուկրաինայում գրանցվել են COVID-ի նոր շտամով վարակվելու առաջին դեպքերը Ոստիկանության մի շարք սխալներ և օրինախախտումներ ենք արձանագրել. «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ