3-ամյա հնդիկ շախմատիստը դարձել է ՖԻԴԵ-ի վարկանիշային աղյուսակի ամենաերիտասարդ խաղացողը ԲԴԽ-ը մերժել է դատավոր Նապոլեոն Օհանյանին պատասխանատվության ենթարկելու միջնորդությունը Խոսքերից անդին՝ ի՞նչ եք արել, որ Հայաստանը Եվրոպային մոտենա․ պատգամավորը՝ ԱԳ փոխնախարարին Դատավորի նկատմամբ հայտարարվեց նկատողություն Հայաստանն Ադրբեջանին առաջարկների փաթեթ է ուղարկել, սպասում է Բաքվի պատասխանին․ ԱԳՆ Սրբուհի Գալյանը նշանակվեց արդարադատության նախարար Տիգրան Ավինյան, հունվարի 1-ից տրանսպորտը չի թանկանալու. Մեսրոպ Մանուկյան (տեսանյութ) Առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններն ունենալու են վտանգավոր առանձնահատկություն. արտաքին գործոնը․ Վահե Հովհաննիսյան Փաշինյանը «Դվինում» է. լրագրողներին նույնիսկ չեն թողնում շենքին մոտենալ Վերին Լարսը փակվել է կցորդիչով բեռնատարների համար Պետք է ունենալ զոհվածների օր․ կառավարությանը դիրքորոշումն անընդունելի է․ Գեղամ Նազարյան Տարադրամի փոխարժեքները նոյեմբերի 5-ին 

Ո՞ւր է տանում պետական պարտքի կշռաքարերի ավելացումը. «Փաստ»

Հասարակություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո Հայաստանի պետական պարտքը սրընթաց աճում է։ Այս տարվա փետրվարի դրությամբ այն արդեն հատել էր 12 միլիարդ դոլարի սահմանը, ու, մասնագետների համոզմամբ, նման տեմպերով հեռու չէ այն օրը, երբ կանցնի նաև 13 մլրդ դոլարի սահմանագիծը։ Միայն անցյալ տարվա ընթացքում Հայաստանի պետական պարտքն աճել է 1 միլիարդ 208 միլիոն դոլարով ու տարեվերջին արդեն կազմում էր 11 միլիարդ 845 միլիոն դոլար։ Այնինչ, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գալու ժամանակ պարտքի ցուցանիշը կազմում էր ընդամենը 6,7 միլիարդ դոլար։ Ստացվում է, որ տարեկան՝ մի փոքր ավելի-մի փոքր պակաս, Հայաստանի պետական պարտքը մոտ 1 մլրդ դոլարով աճում է։ Պատահական չէ նաև, որ տարբեր վերլուծություններում, այդ թվում՝ միջազգային, ուշադրություն է դարձվում այն հանգամանքի վրա, որ տարածաշրջանում ամենամեծ պարտքի բեռն ունի Հայաստանը։

Տարածաշրջանի երկրների պետական պարտքը ՀՆԱ-ի հետ հարաբերակցությամբ բավական ցածր դիրքերում է, իսկ Հայաստանի պետական պարտքը վաղուց հատել է ՀՆԱ-ի 50 տոկոսի սահմանագիծը։ Ընդ որում, պետք է նկատի ունենալ, որ Հայաստանի պետական պարտքն ավելի արագ է աճում, քան տնտեսությունը։ Իսկ այսպիսի իրողությանը պետք է շատ լուրջ մոտենալ։ Սակայն Փաշինյանն ընթացքում փորձում է տարբեր հիմնավորումներ բերել, որ պետական պարտքի սրընթաց աճը լիովին բնականոն երևույթ է։ Այդ շրջանակներում էլ նա հայտարարում էր, որ պետք չէ վախենալ պետական պարտքի ավելացումից, քանի որ երկրներ կան, ընդ որում` զարգացած երկրներ, որոնք իրենց ՀՆԱ-ի 200 %-ի չափով պետական պարտք ունեն։ Բայց Հայաստանն իր ունեցած տնտեսական հնարավորություններով չի էլ կարող ոտք մեկնել զարգացած երկրների հետ։ Մյուս կողմից էլ՝ անգամ զարգացած տնտեսություն ունեցող երկրները սկսել են բավական լուրջ մոտենալ պարտքային բեռի ավելացման խնդրին։

Պետական պարտքի թեման լուրջ խնդիր է դարձել նույնիսկ ծավալային առումով աշխարհի ամենամեծ տնտեսությունն ունեցող ԱՄՆ-ի համար՝ հատելով 31 տրիլիոն դոլարի սահմանագիծը։ Այդ է պատճառը, որ դիտարկվում է անգամ դեֆոլտի հեռանկարը, եթե պետական պարտքն առաջանցիկ տեմպերով շարունակի աճել։ Այս հարցը դարձել է ներքաղաքական քննարկումների օրակարգի կարևոր բաղկացուցիչ մաս, ու փորձ է կատարվում հատուկ գործիքներ ներդնել պարտքի ավելացման տեմպերը զսպելու համար։ Իսկ Հայաստանը մեկը մյուսի հետևից նոր ֆինանսական պարտավորություններ է ստանձնում, պետական պարտքի ավելացումը զսպող որևէ հանգամանք չկա։ Ավելին՝ Փաշինյանը փորձում է այս իրողությունն այն դիտանկյունից ներկայացնել, որ պետական պարտքի ավելացման գործելակերպը լիովին ընդունելի երևույթ դառնա հանրության համար։ Դրա համար էլ նա մեկ տարի առաջ հայտարարում էր, թե «պետական պարտքն ավելացել է, բայց ընտանիքում էլ, երբ սկսում են բարեկեցիկ ապրել, պարտքն ավելանում է»։ Նման համեմատությունն ինքնին առնվազն անլուրջ է:

Խնդիրն այլ է, եթե բարեկեցիկ ընտանիքը վարկային պարտավորությունների տակ է մտնում իր բիզնես գործունեությունն ընդլայնելու համար։ Իսկ եթե ընտանիքն անընդհատ պարտք է վերցնում սոցիալական խնդիրներ լուծելու համար, այստեղ բարեկեցության մասին խոսել պարզապես անհնար է: ՀՀ տնտեսությունը կարելի է համեմատել ոչ թե բարեկեցիկ ընտանիքի, այլ հենց նշյալ պատճառներով պարտքերի տակ խրված ընտանիքի։ Հարցն այն է, որ այս իշխանությունների պարագայում պետական պարտքի ավելացումը միտված է ոչ թե տնտեսության զարգացմանը և հավել յալ արդյունքի ստեղծմանը, այլ սոցիալական ծախսերի հատվածում առկա բացերի փակմանը։ Բացի այդ, վերցված միջոցները արդյունավետ չեն ծախսվում ու պետբյուջե հավաքագրված ֆինանսների հետ մեկտեղ շռայլվում են։ Իշխանության շրջանակում չկա տնտեսության և բիզնեսի զարգացմանը միտված օրակարգ։

Արտաքին հանգամանքները բարենպաստ կլինեն ու Հայաստանին վարկեր կտրամադրվեն, տնտեսությունը աճ կարձանագրի, իսկ երբ արտաքին պայմանները բարենպաստ չեն լինի, ՀՀ տնտեսությունն անկում կապրի։ Պարտքի հաշվին կատարված ծախսերն էլ հիմնականում ներկայացվում են որպես տնտեսական աճ։ Իշխանության գալու ճանապարհին 2018 թվականի մայիսի 1-ին Փաշինյանը ԱԺ-ում հայտարարում էր. «2017-ին 800 մլն դոլար պարտք ենք վերցրել, 700 մլն դոլարով աճեցրել ենք մեր ՀՆԱ-ն... Պատկերացնու՞մ եք, մեր վերցրած պարտքն ավելին է, քան մեր ստեղծած արդյունքը։ Հետևաբար, տնտեսական աճը ոչ թե տնտեսական աճ է, այլ վիճակագրական մանիպուլ յացիաների արդյունք»։ Հիմա ստացվում է, որ Փաշինյանը կատարում է այն, ինչին ընդդիմանում էր: Ներողություն, ոչ թե կատարում է, այլ «գերակատարում» է՝ միևնույն ժամանակ հիմա նշելով, թե պարտք վերցնելը վատ բան չէ: Դե բոլոր քպականների համար երևի դա սովորական բան է: Նրանք մինչև իշխանության գալը միշտ էլ կա՛մ պարտքով են ապրել, կա՛մ ուրիշների հաշվին...

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
3-ամյա հնդիկ շախմատիստը դարձել է ՖԻԴԵ-ի վարկանիշային աղյուսակի ամենաերիտասարդ խաղացողըԲԴԽ-ը մերժել է դատավոր Նապոլեոն Օհանյանին պատասխանատվության ենթարկելու միջնորդությունը Խոսքերից անդին՝ ի՞նչ եք արել, որ Հայաստանը Եվրոպային մոտենա․ պատգամավորը՝ ԱԳ փոխնախարարին Դատավորի նկատմամբ հայտարարվեց նկատողություն Հայաստանն Ադրբեջանին առաջարկների փաթեթ է ուղարկել, սպասում է Բաքվի պատասխանին․ ԱԳՆՍրբուհի Գալյանը նշանակվեց արդարադատության նախարարՏիգրան Ավինյան, հունվարի 1-ից տրանսպորտը չի թանկանալու. Մեսրոպ Մանուկյան (տեսանյութ) Բաքվում մեկնարկել է կրոնական առաջնորդների գլոբալ գագաթնաժողովը Առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններն ունենալու են վտանգավոր առանձնահատկություն. արտաքին գործոնը․ Վահե Հովհաննիսյան Փաշինյանը «Դվինում» է. լրագրողներին նույնիսկ չեն թողնում շենքին մոտենալՎերին Լարսը փակվել է կցորդիչով բեռնատարների համար Պետք է ունենալ զոհվածների օր․ կառավարությանը դիրքորոշումն անընդունելի է․ Գեղամ ՆազարյանՏարադրամի փոխարժեքները նոյեմբերի 5-ին ՀՀ ԱԳՆ-ից հաստատում են՝ Ադրբեջանի դեսպանը սպառնացել է սպանել դեսպան Տիգրան Բալայանին (տեսանյութ) Եվրոպական խորհրդարանի 52 պատգամավոր պահանջում է հայ գերիների ազատ արձակում ՔՊ-ն դեմ է քվեարկելու Անկախության հռչակագրին աջակցելու նախագծին, երկու ամսով հետաձգենք. Մանուկյան ԱԽ գրասենյակի ղեկավարը գործուղվում է Վիլնյուս Օրվա խորհուրդ․ նոյեմբերի 5ԵՄ-ից 25 մլն եվրո բյուջետային աջակցություն՝ Հայաստանին․ քննարկումներ են ընթանում․ Ֆինանսների նախարար (տեսանյութ)Մի շարք հասցեներում ջուր չի լինի Երևանում «Opel»-ը վրաերթի է ենթարկել փողոցը չթույլատրելի հատվածով անցնող հետիոտնին. նա տեղում մահացել էԱդրբեջանի դեսպանը սպառնացել է սպանել Հայաստանի դեսպանին. Politico Աստղագուշակ՝ նոյեմբերի 5-ի համարԿիմ Չեն Ընի քույրը նախազգուշացրել է Կորեական թերակղզում հնարավոր պատերազմի մասինԱռաջնային կարգով պետք է դրվեր օկուպացված տարածքների ուղղություններով սահմանազատման հարցը. Աբրահամյան ՈւՂԻՂ․ Պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստ Հանուն Հայրենիքի կռիվը և ընդդեմ թշնամու կռիվը նույն մետաղադրամի երկու կողմերն են․ Դավիթ ԱնանյանԱյսօր կընտրվի ԱՄՆ 47-րդ նախագահը. ընտրությունն իր ազդեցությունն է ունենալու նաև մեր տարածաշրջանի վրա Լույս չի լինի Արագածոտնի մարզում ծառից կախված վիճակում հայտնաբերվել է քաղաքացու դին ՈւՂԻՂ․ ԱԺ-ում շարունակվում է 2025-ի պետբյուջեի նախագծի քննարկումը «Մինչև հիմա էլ սպասում եմ իրեն. երազներումս հաճախ եմ տեսնում, որ Յուրիս տան դուռը բացում է ու ներս մտնում». կրտսեր սերժանտ Յուրի Հունանովն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Վարդենիսում. «Փաստ»Առաջարկվում է ներդնել օգտահանման վճար. նախագիծ. «Փաստ»Հետընտրական դասեր՝ մոլդովական ու վրացական «սուսով». «Փաստ»Հակասությունների, դիմադրությունների և «համագործակցության» տարածաշրջանային լաբիրինթոսը. «Փաստ»Բիզնեսմենների «աքիլլեսյան գարշապարը». Աննա Հակոբյանի ընթրիքին քրգործերով անցնող բիզնեսմեններ են եղել. «Ժողովուրդ»ԱՄՆ նախագահական ընտրությունների գլոբալ ազդեցությունը. «Փաստ»«Հրապարակ». Փողի «բազառ»՝ քաղաքապետի և նախարարի միջև«Քաղաքական առումով կապիտուլյանտական դիրքորոշում ունեն, իրենց համար չկա արժեք, որը չի կարելի հանձնել հանուն իշխանության». «Փաստ»Զբոսաշրջիկների հոսքի նվազման իրական պատճառներն առավել խորքային են. «Փաստ»ՔԿՀ-ներում ռեյդ են արել. «Հրապարակ»Պատգամավորները չեն միջամտել. «Փաստ»Ինչ լուրով է գալու Սրբազանը. «Հրապարակ»Հայ պատանի թավջութակահարի տպավորիչ ելույթը Չինաստանի ազգային օպերային թատրոնում. «Փաստ»«Հրապարակ». Ալեն Սիմոնյանը ՔՊ-ական անձանց հետ մերձեցման երեկո է անցկացրել ռեստորանումՆերթիմային նոր զարգացումներ. «Փաստ»«Հրապարակ». Տիկնանց տառապանքն անուն ունիՄենք քաղաքական «տանիք» փնտրելու կարիք չունենք. «Սպայկայի» տնօրենը մեկնաբանել է տարածվող լուրերը. «Փաստ»«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանի պաշտոնանկության հարցը կքննարկվի նաև այսօրԱնգերազանցելի ցինիզմ. «Փաստ»
Ամենադիտված