Ինչ լինում է, թող որ լինի ՄԻԱՆԳԱՄԻ՜Ց... Այսօր Պարույր Սևակի ծննդյան օրն է (տեսանյութ)

«Նա կյանքից մի բան էր պահանջում: Պահանջում էր, որ ամեն ինչ լինի միանգամից: Եվ միանգամից եղավ: Բանաստեղծ դարձավ միանգամից, ճանաչվեց միանգամից, բոլոր կոչումներն ու դափնիները ստացավ միանգամից: Այնքան դանդաղ, դժվարությամբ շինած իր տունն էլ քանդեց միանգամից: Մեր նորագույն բանաստեղծության մայր գերանն էլ կոտրվեց միանգամից, ու մայր սյունն էլ ծալվեց միանգամից...
Մեր սերնդի բանաստեղծների մեջ ամենից կրտսերն էր նա, բայց լավագագույնն էր վաստակի ու հանճարի առումով»,- մի առիթով ասել է Համո Սահյանը Պարույր Սևակի մասին:

Այսօր նրա՝ մեծն Սևակի ծննդյան օրն է: Պարույր Սևակը XX դարի 2-րդ կեսի հայ գրականության մեջ առանձնանում է խոր փիլիսոփայությամբ տոգորված նորարարական-մարդագիտական պոեզիայով:

Սևակ կեղծանունը Պարույրը օգտագործում էր իր առաջին բանաստեղծությունները տպագրելուց ի վեր։ Այդ առաջին անգամ տպագրվելիս գրական ամսագրի խմբագիր Ռուբեն Զարյանը առաջարկել էր կեղծանունը, ի հիշատակ բանաստեղծ Ռուբեն Սևակի, որն եղեռնի զոհ էր դարձել։ Պարույրն էլ, լինելով տասնութամյա առաջին անգամ տպագրվող բանաստեղծ, հնազանդվում է խմբագրի բարյացակամությանը և չի դիմադրում։ Այնուհետև այդպես էլ օգտագործում էր կեղծանունը և սրա կապակցությամբ իր գոհության մասին հարցին պատասխանում էր՝ եղա՜վ էլի:

Ամառային մի օր Պարույր Սևակը կնոջ և երկու որդիների հետ ավտոմեքենայով դուրս է գալիս հայրենի Չանախչի գյուղից: Նրանց մեքենան
անցնում է ճանապարհի դժվարին, ոլորապտույտ հատվածը և հանկարծ վթարի ենթարկվում Երասխավան գյուղից 8 կմ վերև, զառիվայր իջնող հարթ խճուղու վրա: Մեծ բանաստեղծն ու նրա կինը՝ Նելլի Մենաղարաշվիլին զոհվում են: Այս ողբերգությունն իր հետ ծնեց մեծ բանաստեղծի մահվան առեղծվածը, որ մինչ օրս շարունակում է մնալ չբացահայտված: 

Միանգամից

Ասում են, թե միանգամից կյանքում ոչի՜նչ չի կատարվում.
Միանգամից ո՛չ մի կարպետ եւ ո՛չ մի գորգ չի պատըռվում,
Միանգամից բերդ չի շինվում ու չի քանդվում միանգամից,
Միանգամից ձյուն չի գալիս եւ չի փչում անգամ քամին:
Մի՛րգ չի հասնում միանգամից, ո՜ւր մնաց թե՝ խելոքանան,
Զո՛ւյգ չեն կազմում միանգամից, ու՜ր մնաց թե՝ երեքանան:
Միանգամից չեն կշտանում եւ չեն զգում ջրի կարիք.
Ո՛չ այսօրն է անցյալ դառնում, ո՜չ էլ վաղն է դառնում գալիք:

Այս ամենը ճիշտ է, հարկա՛վ,
Հենց այսպես է, ինչպես որ կա:
Սակայն եթե իմ կյանքի մեջ գեթ հարցնեին մի՛ անգամ ինձ,
Թե ես ի՞նչ եմ գերադասում,
Ի՞նչ եմ ուզում
Ու երազում,
Ես կասեի.
- Ինչ լինում է՝ թող որ լինի ՄԻԱՆԳԱՄԻ՜Ց...

1962 Պարույր Սեւակ