Թուրք-սելջուկն աշխարհի բկին չոքած մոլախոտ է` լպրծուն, կպչուն ու տարածուն

Սկիզբը` «Քնեցին, զարթնեցին, տեսան Որոտանն ընթացքը փոխել է». Արմեն Մարտիրոսյան»:

Ամեն անգամ, նեղ ու ցամաք օրերին մի Հերակլես այդ երկրին պակասել էր` ո՞ւր, գետինը պատռվեր, դուրս գար ասպարեզ, նախկին հունին բերեր Որոտանը, ջրերը կծավալվեին, եկվորին գահավեժ ու ջրասույզ կքշեին, կլցնեին Վրկանից ծովը, և դրանից էլ արևելք, որտեղից եկել էր: Հերակլեսն իր ուսերին կառներ Սյունյաց զինվորների գործն ու անելիքը, Ջուրջը պատերազմի հոգս ու ցավից կթեթևանար: Թե չէ եղած-չեղածը մի Ավգյան ախոռ էր, մաքրեր, չմաքրեր, աշխարհի ու մարդկության համար մեկ էր: Այնինչ թուրք-սելջուկն աշխարհի բկին չոքած մոլախոտ է` լպրծուն, կպչուն ու տարածուն: Հերակլեսը նրանի՛ց ազատեր աշխարհը, թե Որոտանը քիչ էր, Տիգրիսի, Եփրատի հուներն էլ փոխեր-միացներ, սրբեր լպրծուն, կպչուն ու տարածուն մոլախոտը: Հերակլեսը … ո՞ւր էր, գետինը պատռվեր, դուրս գար ասպարեզ, թե չէ եկվորեն անթիվ-անհամար է, Որոտանը մեն ու միայնակ: Եվ ծարավ ու ընչաքաղց քոչվորը վրա տվեց, ով հասավ, խմեց` խմեցին, գետը նիհարեց, բարակեց, ետ դարձավ, հոսեց լանջիվեր, չեմ ուզում շան բաժին դառնալ, ասաց:

Եվ հաց ու ջրի ծարավ թուրք-սելջուկը հետը բարձրանում է, որտեղ ոտք է դնում, գետ է, ցամաքում է, դաշտ է, չորանում է, լերկ ժայռ է, հողմահարվում, մամռակալում է` փխրեցնող քարքարոս է պատում վրան: Հաբանդ գավառում ոտք դրեց, նույն երաշտն է, Ծաղկունքում` նույնը, հիմա չոքել է Որոտանի կիրճում, թե առաջը չառնեն, կտարածվի կիրճն ի վեր, ուր Տաթևի վանքն է` միամորիկ կղզի` մոլախոտի տարածուն ու ալեկոծ ծովում:

Արմեն Մարտիրոսյանի «Մազե կամուրջ»

Նյութը` Ք. Ա.-ի: