«Սառույցին գրված» խոստումներ. ինչպես ձախողվեց աշխատանքը սփյուռքի հետ

Հայաստանում տեղի ունեցած հեղափոխությունից հետո նոր իշխանությունները անչափ կարևորում էին սփյուռքի հետ հարաբերությունների զարգացումը: Ինչպես հիշում ենք, Սփյուռքի նախարար էլ նշանակվեց Մխիթար Հայրապետյանը, վերջինս էլ, շատ երկար ժամանակ չանցած, «կայսերական» ծրագրեր ներկայացրեց՝ հայրենադարձությունից մինչև սփյուռքից Հայաստան ժամանած հայրենակիցների համար նախատեսված օժանդակության տարատեսակ ծրագրեր: Թե թավշյա հեղափոխությունից հետո քանի՞ հոգի է ճամպրուկները կապել ու վերադարձել Հայաստան, Սփյուռքի նախարարությունում թվային տվյալներ ասել Հայրապետյանի օրոք այդպես էլ չկարողացան։ Տեսնելով, որ սահմանին հայրենիք վերադառնալու համար հերթեր չեն գոյանում, Հայրապետյանը փոքր -ինչ խմբագրեց իր կայսերական ծրագրերը՝ հայտարարելով, որ այս փուլում սփյուռքահայերին երկու հարց է հուզում․ մեկը օրինականության հաստատումը, մյուսը՝ աշխատատեղերի ստեղծումը։ Իսկ քանի որ այն ժամանակ ո´չ առաջինը կար, ո´չ էլ երկրորդը, ըստ էության, մեզ առաջարկում էին սպասել: Հայրենադարձությանը չօգնեց նաև համապատասխան օրենքի նախագծի մշակումը: Հայրապետյանը պնդում էր, որ Արմեն Աշոտյանի նախաձեռնությամբ «սփյուռքը» տարվել էր արտաքին քաղաքականության բլոկ, ինքն էլ հետ է բերել: Թե ուր՝ իմացավ, թերևս, միայն Հայրապետյանը: 

Թերևս հասկանալով, որ Հայրապետյանի տված և ոչ մի խոստում իրատեսական չէ, չկա որևէ ռեալ շարժ Հայաստան-Սփյուռք փոխհարաբերություններում՝ իշխանությունները որոշեցին ռեբրենդինգի ենթարկել Սփյուռքի նախարարությունը: Այժմ մենք ունենք Սփյուքի գործերով գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակ, որը ղեկավարում է Զարեհ Սինանյանը: Սինանյանը խոստումներ շռայլելու հարցում ոչնչով չզիջեց իր նախորդին: Միևնույն ժամանակ էլ հայտարարեց, որ գնալով արտերկիր ու այցելելով սփյուռքի համայնքներ՝ հայրենադարձություն խթանելը իրենց համար առաջնային խնդիր չեն դնում: Այդ դեպքում անչափ հետաքրքիր է, թե ո՞րն է Սփյուռքի հանձնակատարի գլխավոր խնդիրը և ինչպե՞ս է պատրաստվում զարկ տալ Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություններին: Սինանյանը, պաշտոնը ստանձնելիս, խոսում էր նորանոր ծրագրերի անհրաժեշտության մասին․ ինչպես տեսնում ենք՝ այդ ծրագրերը դեռ մշակվում են: Հանձնակատարի գրասենյակում այս ընթացքում օպերատիվ իրականացվել է միայն պարգևատրման «սուրբ» գործընթացը: Սինանյանը խոսում էր Սփյուռքի ներուժը համախմբելու և հայկական լոբբիի ուժեղացման անհրաժեշտության մասին, սակայն, գրեթե յուրաքանչյուր ամիս, տարբեր միջազգային կառույցներում, հարթակներում, մենք ականատես ենք լինում հակահայկական դրսևորումների, նախագծերի անցկացման, հայտարարությունների: Թերևս հենց այսպես է պատկերացնում Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարը հայկական լոբբիին օժանդակելը․ նախընտրում է չխառնվել, եղունգ ունեն՝ թող գլուխները քորեն: Ռուսաստանի Դաշնություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում Սինանյանը հայտարարել էր, որ ստեղծվելու է համահայկական խորհրդատվական մարմին, որով սփյուռքը ներկայացված կդառնա Հայաստանում: Այդ մարմնի ստեղծման աշխատանքների մասին նույնպես որևէ տեղեկություն մինչ օրս չկա: Ավելին, թեև Սինանյանը խոստանում էր անել հնարավոր ամեն բան, որպեսզի սփյուռքը նպատակային ֆինանսական օժանդակություն ցուցաբերի Հայաստանին, նախորդ տարի տեղի ունեցած Հայաստան Համահայկական մարաթոնի հավաքած հանգանակությունների թիվը խոսում է այն մասին, որ Սինանյանի այս մի խոստումն էլ գրվել է սառույցին: 

Ինչպես տեսնում ենք՝ թե´ Սփյուռքի նախկին նախարարը, թե´ Սփյուռքի գործերով գլխավոր հանձնակատարը չեն արել գեթ մեկ գործնական քայլ, չեն իրագործել գեթ մեկ ռեալ պրոյեկտ, որը իրապես կխթաներ Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունները, և բավարարվել են միայն խոստումներ շռայլելով և այնուհետև, դրանք զանազան պատճառաբանություններով ջրելով ու ցրելով… 

Այս թեմայով Սփյուռքից ավելի քան 35 սփյուռքահայ ստարտափերներ Հայաստան են ժամանել՝ իրենց բիզնեսը ներկայացնելու. Հայրապետյան Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան Ցանկալի կլիներ, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ազդեր Հայաստանում անվտանգության մակարդակի բարձրացման վրա. Սինանյան «Շատ հարցեր կան՝ օրինակ՝ ինչո՞ւ են ՀՀ-ում դժգոհ Սփյուռքի ազդեցությունից 44-օրյայի ընթացքում»․Սինանյան (տեսանյութ)