Պարգևատրվող լռակյացները. ովքեր են թերացել հայկական շահերի պաշտպանության գործում

Հայ-ադրբեջանական սահմանային լարվածությունը, որը վերջին օրերին տեղափոխվել է երրորդ երկրների տարածք, պետք է որ ստիպեր հայաստանյան պատկան մարմիններին ակտիվացնել քայլերը բոլոր հնարավոր ուղղություններով՝ միջազգային կառույցներում ներկայացնելով վերջին զարգացումների վերաբերյալ հայկական կողմի դիրքորոշումը, պահանջելով հստակ և թիրախավորված գնահատականներ, հայտարարություններ: Այս հարցում բավական ակտիվ է ադրբեջանական կողմը՝ սփյուռքի հարցերով հանձնակատարից մինչև մեջլիսի շարքային պատգամավոր և Ադրբեջանի փոխնախագահ Մեհրիբան Ալիևա՝ բոլորը լծված են ադրբեջանական շահերի լոբբինգին միջազգային կառույցներում:

Այդ ընթացքում Հայաստանի Սփյուռքի հարցերով գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը մեկնում է արձակուրդ, իսկ տարատեսակ հանձնաժողովներ, միջխորհրդարանական բարեկամական խմբեր ղեկավարող մեր պատգամավորները լծված են ներքաղաքական ինտրիգների և «ներքին թուրքեր» պեղելուն:  Դիցուք՝ սահմանային լարվածության օրերին Սփյուռքի հարցերով գլխավոր հանձնակատարը գտնվում էր արձակուրդում: Այդ նույն օրերին սփյուռքի հայկական գաղթօջախներում տեղի հայերի, համայնքային կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ և ջանքերով անց էին կացվում բողոքի միջոցառումներ: Իրավիճակի սրման արդյունքում դրանք տարբեր երկրներում վերածվեցին միջէթնիկական բախումների, հայերին ծեծում են, սպառնում, ոչնչացնում նրանց պատկանող գույքը: Զարեհ Սինանյանն այս ամենին արձագանքել է…ֆեյսբուքյան գրառմամբ: Նա հայտնել է, որ խորապես մտահոգված է ստեղծված դրությունից: Հետաքրքիր է, իսկ մտահոգվելուց զատ Սինանյանը պատրաստվո՞ւմ է դիմել այլ քայլերի:

Օրինակ՝ ԱՄՆ-ում ադրբեջանցիները պղծել են հայկական դպրոցի ու համայնքային կենտրոնի շենքերը: Ինքը` Սինանյանը, պաշտոնը ստանձնելիս գլուխ էր գովում՝ ԱՄՆ-ում ունեցած իր հեղինակությամբ և կապերով, որոնք պատրաստվում է օգտագործել ի շահ Հայաստանի: Հարց ՝ որտե՞ղ են այդ կապերը և ինչու դրանք չեն օգտագործվում հենց այս պահին, երբ այդքան անհրաժեշտ է: Ակնհայտ է, որ այս օրերին նման պաշտոն զբաղեցնող անձը պետք է նաև ֆիզիկապես լիներ սփյուռքում ապրող մեր հայրենակիցների կողքին, որպես մինիմում՝ աշխատեր և համակարգեր սփյուռքում տեղի ունեցող գործընթացները, պետական մակարդակով աջակցեր: Սակայն միջէթնիկական բախումներն ինչպես երևում է այն խնդիրը չեն, որ կարող են ստիպել Սինանյանին վերադառնալ արձակուրդից: Որևէ մեկը կարո՞ղ է ասել՝ ի՞նչ է արել առայսօր Զարեհ Սինանյանը, բացի հայտարարելուց՝ այս օրերին հայրենադարձությունը ռեալ չէ և իհարկե՝ ամսեկան 25 հազար դոլարի չափով պարգևատրվելուց: Ընդամենը ապացուցել է, որ ոչ ինքը, ոչ իր կառույցը՝ վարչապետի ենթակայությամբ, ոչնչի չեն ծառայում, իրենց գործառույթներն էլ իրականացնում է ԱԳՆ-ն: 

Սփյուռքի հարցերով հանձնակատարից զատ հայկական շահերի լոբբինգով պետք է զբաղվեին հայ պատգամավորները, մինչդեռ այս առումով նույնպես գործ ունենք հանցավոր պասիվության, եթե չասենք՝ անգործության հետ: Հայաստանի խորհրդարանից նամակներով գործընկերներին դիմել են միայն ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը՝ ՀԱՊԿ անդամ երկրների խորհրդարանների պալատների նախագահներին և ԵԱՀԿ ԽՎ հայաստանյան պատվիրակության ղեկավար Հայկ Կոնջորյանը՝ ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի նախագահին:

Իսկ, օրինակ, Եվրոպայի խորհրդի խորհրադարանական վեհաժողովում ՀՀ ԱԺ պատվիրակության ղեկավար Ռուբեն Ռուբինյանը, կարծես թե, զլացել է նամակով դիմել սույն կառույցին, մինչդեռ նշենք, սա հենց այն կառույցն է որտեղ առավել զորեղ է ադրբեջանական լոբբին և պարբերաբար անց են կացվում հակահայկական բանաձևեր: «Եվրանեսթ» ԽՎ-ում ԱԺ պատվիրակության ղեկավարը` Գայանե Աբրահամյանը, նույնպես չի դիմել կառույցին, համենայնդեպս այդ մասին չկա պաշտոնական տեղեկություն: Պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովը, որը ղեկավարում է Անդրանիկ Քոչարյանը, կրկին տարակուսելի պասիվություն է դրսևորել սահմանային լարվածության ֆոնին: Տարբեր երկրների խորհրդարանների միջև հանձնաժողովների մակարդակով քննարկումները, համագործակցությունn ընդունված պրակտիկա է, սակայն Քոչարյանի պասիվությունը թերևս վերագրենք նրա զբաղվածությանը: Վերջինս զբաղված էր «ներքին թուրքերի» փնտրտուքով և փոխարենն իր հանձնաժողովի խողովակներով միջազգային գործընկերներին հասցներ հայկական կողմի դիրքորոշումը՝ Քոչարյանը հարցազրույցներ էր տալիս և պատմում, թե ինչ լավ է ամեն բան բանակում այսօր և որքան վատ էր բանակում՝ 2016-ի ապրիլին: 

Խորհրդարանական դիվանագիտության առանցքային մաս են կազմում նաև բարեկամական խմբերը: Օրինակ, Հայաստան-Իտալիա բարեկամական խմբի ղեկավարը «Իմ Քայլից» Մարիա Կարապետյան է: Սակայն, ինչով էր զբաղված Կարապետյանը այս ընթացքում՝ նա նույնպես լծվել էր նախկիններին բանակը թալանելու մեջ մեղադրելուն: Վստահ ենք, որ ստեղծված իրավիճակում նախկինները չէին նեղանա, եթե Մարիա Կարապետյանը մի պահ մոռանար նրանց «քլնգելու» սուրբ գործը և իրեն վստահված խողովակներով աշխատեր ի նպաստ Հայաստանի շահերի: Հայաստան-Գերմանիա բարեկամական խումբը ղեկավարում է նույն Ռուբեն Ռուբինյանը: Գերմանիայում, ինչպես գիտենք, այս օրերին բավական թեժ էր, հրկիզվեց անգամ ՀՀ դեսպանատանը պատկանող ծառայողական ավտոմեքենան: Ռուբինյանը Բունդեսթագի իր գործընկերների հետ շփվելու հարցում նույնչափ պասիվ է եղել, ինչպես և Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում:  Հայաստան-Վրաստան բարեկամական խմբի ղեկավարը Լենա Նազարյանն է: Վրաստանը այս ընթացքում հասցրել է հայտնել իր դիրքորոշումը սահմանային լարվածության վերաբերյալ: Արդյո՞ք այդ դիրքորոշումը կամ ՎՈՒԱՄ տարածած հաղորդագրությունը առիթ չէին, որպեսզի հայ և վրացի խորհրդարանականների միջև տեղի ունենա առնվազն քննարկում, որի արդյունքում հայկական կողմը կներկայացներ իր դիքորոշումը և կտար օբյեկտիվ տեղեկատվություն: 

Չկա գեթ մեկ պաշտոնական հիշատակում, որ վերը նշված խմբերի հանձնաժողովների ղեկավարները այս օրերին «մատը մատին» են տվել: Մինչդեռ, մատ թափ տալու ժամանակ գտել են, իհարկե, նախկինների ուղղությամբ: Հիշեցնենք, որ ԱԺ պարգևատրումների գումարը 2019-ին կազմել է շուրջ 3 մլն 150 000 դոլար, 2020-ին այս նպատակով արդեն իսկ ծախսվել է շուրջ 1 միլիոն 865 հազար դոլար, սփյուռքի հանձնակատարի գրասենյակում 2019թ. հուլիսի 1-ից մինչև 2020 թ. հունվարի 31-ը ներառյալ պարգևավճարների ընդհանուր չափը կազմել է 82.992.200 ՀՀ դրամ (շուրջ 174 հազար դոլար):: Սփյուռքի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակն այս պահին ունի 48 աշխատակից: Տվյալները համադրելիս՝ ստացվում է, որ գրասենյակի աշխատակիցներին հատկացվել է միջինը 25.000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք դրամ ամսական պարգևավճար, որն էլ համամասնորեն աշխատակիցների միջև բաժանելու դեպքում՝ ստացվում է յուրաքանչյուրին ամիսը 520 դոլար պարգևավճար:Ստացվում է հարկատուների հաշվին պարգևատրվողները հարկ եղած դեպքում չեն էլ ցանկանում պաշտպանել այդ նույն հարկատուների շահերը՝ նախընտրելով մեկնել արձակուրդ կամ զբաղվել քաղաքական դիվիդենտներ վաստակելով:

Մինչդեռ հենց իրենք՝ այս իշխանության ներկայացուցիչներն էին այդչափ կարևորում խորհրդարանական դիվանագիտության դերի բարձրացումը: Եվ, եթե հայրենի երեսփոխանները հասկանում են, թե ինչ գործիքակազմ է իրականում ընձեռում խորհրդարանական դիվանագիտությունը, ապա հարց է՝ նրանք չե՞ն կարողանում, թե՞ չեն ցանկանում օգտագործել այդ լծակներն ու հնարավորությունները… 

Այս թեմայով Մահը բոլորիցս խլեց նվիրյալ զինակցին և պայքարի գաղափարական ընկերոջը. «Հայաստան» խմբակցություն Արդյո՞ք ՀՀ-ն պետք է դուրս գա ԵԱՏՄ-ից՝ հաշվի առնելով, որ ԵՄ-ն առաջին հերթին մաքսային միություն է. ԱԺ «Հայաստան» խմբակցություն Տարածքներ հանձնելը պետության դեմ ծանրագույն  հանցագործություններ են․ «Հայաստան» խմբակցություն Ավինյանի լիազորությունների ապօրինի ստանձնման հարցը հայտնվել է ՀՀ վերաքննիչ դատարանում. «Մայր Հայաստան» խմբակցություն Տիգրան Ավինյանի կացնային որոշումը. հոնքը սարքելու փոխարեն՝ աչքը հանել. «Մայր Հայաստան» խմբակցություն