Ծուղակ Հայաստանի համար...

Այսօր Բիշքեկում տեղի ունենացան ԵՏՄ և ՀԱՊԿ հերթական գագաթնաժողովները, որոնց մասնակցելու նպատակով Ղըրղզստան էր մեկնել նաև Սերժ Սարգսյանը:

Այս գագաթնաժողովը կհամարվեր հերթականը, եթե այն չանցկացվեր բավականին ուշագրավ աշխարհաքաղաքական զարգացումների ֆոնին, որոնք իրենց ուղղակի կամ անուղղակի ազդեցությունն են թողնում նաև այդ գործընթացներում անմիջականորեն չներգրավված ԵՏՄ և ՀԱՊԿ անդամ պետությունների վրա: Խոսքը, անշուշտ, Ռուսաստան- Արևմուտք հարաբերություններում արձանագրվող լարվածության մասին է:

Սիրիայում զինված ընդդիմության վերահսկողության տարածքներում քիմիական հարվածից հետո ԱՄՆ-ը դրա համար ուղիղ մեղադրեց Ասադին և հասցրեց ռազմական ուղիղ հարված, նաև, ըստ էության, վերջնագիր ներկայացնելով Ռուսաստանին՝ Ասադին հեռացնելու մասով: Դրան հաջորդեց Մոսկվայում ԱՄՆ պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնի և ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի հանդիպումը: Չորս ժամ տևած հանդիպումից հետո Թիլերսոնը մոտ երկու ժամանոց հանդիպում ունեցավ նաև Պուտինի հետ:

Դրանից հետո արվող հայտարարությունները, ըստ էության, հիմք չեն տալիս եզրակացնել, թե ինչպիսի ընթացք են ունեցել բանակցությունները, ի վերջո դրանք մեծացրե՞լ են լարումը, մոտեցրե՞լ են ռազմական էսկալացիան, թե՞ այնուհանդերձ՝ ավելի շուտ դեպի փոխհամաձայնեցված գործողությունների կողմն են տարել իրավիճակը:

Միևնույն ժամանակ՝ այս գագաթաժողովում մեզ հետաքրքող մեկ այլ, ոչ պակաս ուշագրավ որոշում է կայացվել: ՀՀ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի պետ Յուրի Խաչատուրովը նշանակվել է ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար: Հայաստանի ներկայացուցչի նշանակման հարցը, որը մի քանի անգամ հետաձգվեց նախորդ տարվա ընթացքում և վերջին անգամ էլ հետաձգվեց նախորդ տարի դեկտեմբերին՝ Սանկտ-Պետերբուրգում: Սա, անշուշտ, առանցքային հարց է մեզ համար, հաշվի առնելով հենց այդ նույն՝ միջազգային լարված ֆոնը, որն այսօր արդեն իսկ աշխարհաքաղաքական իրականություն է դարձել: Այս հետաձգումն անգամ ձեռնտու էր Հայաստանին այն առումով, որ այդպիսով հնարավոր կլիներ խուսափել հակաարեւմտյան կամ հակաամերիկյան հայտարարություններ, դիրքորոշումներ արտահայտելու նախաձեռնությունից:

Բանն այն է, որ Արեւմուտքի հետ ունեցած լարված հարաբերությունների պատճառով՝ ՌԴ-ն ցանկանում է ՀԱՊԿ անդամ երկրներին մղել նման հայտարարություն ընդունելուն, իսկ ՀՀ իշխանությունները մինչ օրս չէին ցանկանում ՀԱՊԿ քարտուղարությունը ստանձնելով՝ նման նախաձեռնություն դրսեւորել: Իսկ որ ստանձնելուց հետո ՌԴ-ն կարող է ՀԱՊԿ՝ արդեն ՀՀ ներկայացուցչին ստիպել նման քայլի գնալ, դրանում կարելի է չկասկածել:

Իհարկե, նման դիրքորոշում արտահայտելուն դեմ են նաեւ ՀԱՊԿ անդամ Ղազախստանն ու Բելառուսը: Հայաստանն ինչպես արտաքին, այնպես էլ ներքին հակասությունների թնջուկի մեջ է և Ռուսաստանը չի ուզում Հայաստանի խնդիրների հետ գործ ունենալ: Այսինքն՝ Ռուսաստանն, այսպես ասած, չի ուզում աղքատ բարեկամի հետ ընկերություն անել: Մյուս կողմից էլ՝ Ռուսաստանը 40 երկրի հետ խնդիր ունի և Հայաստանին ձեռնտու չէ այդ խնդիրներում ներքաշվելը:

Բացառված չէ, որ խնդիրն ավելի նուրբ է եւ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը Հայաստանին տրվել է որպես «ծուղակ»՝ ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի ավելի ու ավելի բացահայտ դարձող դժգոհությունը կանխարգելելու համար' կապված Արցախի խնդրում այդ կազմակերպության՝ մեղմ ասած, անտարբեր, իսկ իրականում՝ ադրբեջանամետ կեցվածքի հետ:

Ստելլա ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ