ՔՊ-ի հակասահմանադրական «ուղեբեռը». ի՞նչ քաղաքական նպատակներով է 2.5 տարի խախտվել մայր օրենքը

7-րդ գումարման խորհրդարանն իշխանությունները հպարտորեն անվանում են նոր որակի խորհրդարան, սակայն, վելուծելով, թե այդ նոր որակի խորհրդարանի ընդունած օրենքները ինչ ճակատագրի են արժանանում, հարց է առաջանում հատկապես դրանց որակի և իրավաչափության հետ կապված: Բանն այն է, որ բազմաթիվ դեպքեր են արձանագրվել, երբ խորհրդարանի ընդունած օրենքները, հայտնվելով ՍԴ-ում, ճանաչվել են հակասահմանադրական: 

Դիցուք՝ Ազգային ժողովի կողմից ընդունված` «Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 1-ին հոդվածի 2-րդ կետը ՍԴ-ն ճանաչել է Սահմանադրության 61-րդ հոդվածի 1-ին մասին, 75, 78 և 79-րդ հոդվածներին հակասող:Ազգային ժողովի կողմից ընդունված` «Բանկային գաղտնիքի մասին ՀայաստանիՀանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին ՀայաստանիՀանրապետության օրենքը ճանաչել է Սահմանադրության 61-րդ հոդվածի 1-ին մասին,75, 78 և 79-րդ հոդվածներին հակասող: Յուրաքանչյուր հակասահմանադրական քայլ կատարելիս իշխանությունները հետապնդել են այս կամ այն քաղաքական շահը, ունեցել են այս կամ այն քաղաքական նպատակը: Կոնկրետ այս դեպքում մենք գործ ունենք իշխանության կուլակաթափության ծրագրի հետ, որի նպատակն էր այսպես կոչված` նախկինների բանկային հաշիվներին մուտք ունենալը: 

Հանրապետության նախագահի դիմումի հիման վրա՝ «Սահմանադրական դատարանը հակասահմանադրական էր ճանաչել ՍԴ մասին» սահմանադրական օրենքի և «ԱԺ կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքի որոշ դրույթները: Սահմանադրական դատարանի շուրջ ստեղծված ոդիսականը բոլորին է ծանոթ, այսպիսով իշխանությունները փորձում էին ստանալ 100 տոկոսով վերահսկվող ՍԴ: Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցությունը հունվարի 30-ին ներկայացրել է պատգամավոր Վահագն Հովակիմյանի հեղինակած «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի նախագիծը: «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավորի ներկայացրած օրենսդրական նախագիծը հակասում է Սահմանադրության 169-րդ հոդվածի 2-րդ մասին, որի մասին նախագծի հիմնավորման մեջ հիշատակումներ չկան: Հովակիմյանի և «Իմ քայլի» ծրագիրը հասկանալի է՝ ՍԴ դիմելու մասին որոշման չընդունվելու դեպքում որոշումը շարունակվելու էր քննարկվել և ընդունվելու էր ԱԺ-ում: Սակայն, ՍԴ-ն շրջանցել չստացվեց: 

Սահմանադրական դատարանը հակասահմանադրական էր ճանաչել նաև Քրեական դատավարության օրենսգրքի 143-րդ հոդվածի 1-ին և 6-րդ մասերը: 

«Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի մասին» օրենքը ընդունվել էր դեռևս 2017 թվականին, և սահմանում էր մրցութային հանձնաժողովի ներգրավմամբ հանձնաժողովի ձևավորման կարգը։  Իշխանափոխությունից հետո, չնայած այն հանգամանքին, որ կային հանձնաժողովի ձևավորման հստակ օրենսդրական ժամկետներ, երկիրը մոտ մեկուկես տարի մնաց առանց հանձնաժողովի, համապատասխանաբար նաև առանց հայտարարագրման պատշաճ համակարգի։ Բանը հասավ նույնիսկ նրան, որ ստեղծված իրավիճակից լուծում գտնելու համար՝ իշխանությունները ընդունեցին հակասահմանադրական օրենք՝ մեռած իրավական նորմերին հարություն տալու։ Նպատակն էլ՝ հանձնաժողովը յուրայիններով կոմպլեկտավորելու ցանկությունն էր, ինչն էլ արդյունքում իրագործվեց: Հենց այս հանձնաժողովն է որ պետք է զբաղվեր նախկինների կոռուպցիոն գործերի քննությամբ, հետևաբար իշխանությունների համար ավելի քան կարևոր է որպեսզի հանձնաժողովի անդամները կիսեն Թավշյա հեղափոխության արժեհամակարգը: 

Նույն «Իմ քայլը» մեծամասնության ձայներով ընդունեց տխրահռչակ Լանզարոտեի կոնվենցիան, որի մի շարք կետեր հակասում էին ՀՀ սահմանադրությանը: Պատճառն էլ հասկանալի է՝ այդ և մի շարք այլ, այդ թվում` Ստամբուլյան կոնվենցիայի ընդունումը մտնում է այն պայմանների շարքում, որոնք դրված են ՀՀ իշխանությունների առջև Արևմուտքից: 

Ինչպես գիտենք, երկար ամիսներ շարունակ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ոտքը կախ էր գցում` չցանկանալով նշանակել մի շարք նախարարների և հատկապես՝ ուժային բլոկի ղեկավարների: Սա նույնպես սահմանադրության խախտում է, քանի որ վերը նշված գործընթացը ամբողջությամբ կարգավորվում է Սահմանադրությամբ և չի կարող լինել այս կամ այն անձի քմահաճույքը: Փաստացի, Սահմանադրության դրույթ խախտելով, Փաշինյանը պարզապես փորձում էր ձգձգել այդ նշանակումները, մինչև համապատասխան օրենքի ընդունումը, որով կառավարության կողմից ուժայինների վերահսկողությունը զգալիորեն ավելանալու էր: 

Փաշինյանը սահմանադրական կարգ էր խախտում նաև հեղափոխության օրերին: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 301-ին հոդվածի համաձայն`իշխանությունը զավթելուն, տարածքային ամբողջականությունը խախտելուն կամ սահմանադրական կարգը բռնի տապալելուն ուղղված հրապարակային կոչերը քրեական հանցագործություն է: 

Մարտ ամսին` համավարակի տարածման սկզբնական շրջանում, կառավարության առաջարկությամբ ընդունվեց քաղաքացիների տեղաշարժը, հեռախոսազանգերի շրջանակը հասանելի դարձնելու նախագիծը: Ավելորդ է անգամ նշել, որ այս նախագիծը նույնպես որևէ աղերս չուներ Սահմանադրության հետ: Այսպիսով, իշխանությունները փորձում էին էլ ավելի մեծ վերահսկողություն ստանալ քաղաքացիների վրա: 

Արտակարգ դրության չորս անգամ երկարաձգելը նույնպես սահմանադրության խախտում էր: Այդ ժամանակահատվածը կառավարության կողմից օգտագործվել է մի շարք խիստ վիճահարույց գործողությունների համար՝ ընդունվել է Գույքահարկի մասին օրենքի փոփոխությունները, որով մոտ 4 անգամ կաճի գույքահարկը, անձեռնամխելիությունից զրկվել է ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանը, ԱԺ-ն հապճեպ և Սահմանադրության պահանջների խախտմամբ փոփոխություններ է ընդունել Սահմանադրության 213 հոդվածում:

Վերջին շրջանում՝ ռազմական դրություն մտցնելուց հետո, որոշում կայացվեց սահմանափակել ԶԼՄ-ում խոսքի ազատությունը և հավաքներ կազմակերպելու իրավունքը: Այս երկու որոշումներն էլ ՍԴ-ն վերջին օրերին ճանաչեց ոչ իրավաչափ, այսինքն՝ Սահմանադրությանը հակասող: Ինչո՞ւ էին իշխանությունները գնացել այդ քայլին՝ մի պարզ պատճառով, որպեսզի զսպեն քննադատության ալիքը և դրա դրսևորումը զանգվածային ակցիաների տեսքով մի պարագայում, երբ այդ նույն իշխանությունները պատերազմի օրերին մեկ սխալը մյուսի հետևից էին գործում և խաբում էին սեփական քաղաքացիներին: 

Բացի այդ, կառավարությունը հաստատել է արտակարգ դրության պայմաններում մասնավոր բուժհիմնարկները առողջապահության նախարարության անմիջական ենթակայության տակ դնելու մասին օրենքի նախագիծը: Այս որոշումը կրկին ևեթ հակասահմանադրական է, նպատակն էլ՝ Արսեն Թորոսյանի անհագ ցանկությունն է վերահսկողություն սահմանել ողջ համակարգի նկատմամբ, հատկապես՝ մասնավոր սեկտորի:

 Վերը նշված օրենքները, որոշումները խորհրդարանում առաջ են քաշվել «Իմ քայլի» պատգամավորների կողմից, ընդունվել են մեծամասնության ջանքերով՝ բոլոր դեպքերում էլ ընդդիմությունը կամ դեմ է քվեարկել վերը նշված օրենքներին և օրենսրդական լրացումներին, կամ ձեռնպահ: Որոշումների մյուս մասն էլ ընդունվել է կառավարության կողմից: Ասել է թե՝ այս օրենքները, որոնք հետագայում հակասահմանադրական են ճանաչվել ամբողջությամբ, «Իմ քայլի»  և ՔՊ-ի քաղաքական «ուղեբեռն» են: 

Այս թեմայով Ցանկացած ճգնաժամ գիտելիքի պակասից է, մեր բոլոր պրոբլեմների լուծման բանալին կրթությունն է. Նիկոլ Փաշինյան Ամեն անգամ, երբ թվում է՝ ցինիզմը, այնուամենայնիվ, սահմաններ ունի, Փաշինյանը հակառակն է ապացուցում. Սուրեն Սուրենյանց Ինչու Փաշինյանը արհամարհեց Բայդենի «հրաժեշտի» ընդունելությունը․ Սուրեն Սարգսյան Փաշինյանի և Ալիևի հնարավոր հանդիպման հարցը կախված է բացառապես նրանցից․ Լավրով Ցավալի է, որ խորանի առջևից հետևում է Ամենայն Հայոց դավաճանը՝ մարդ, ում «ջանքերով» պղծվել են տասնյակ ու տասնյակ օծյալ խորաններ. Ռուբեն Մելիքյան