Տնտեսական ակտիվության և գործարար միջավայրի ինդեքսներն աճել են

Ըստ ՀՀ կենտրոնական բանկի տվյալների՝ այս տարի ՀՀ Տնտեսական ակտիվության ինդեքսը (ՏԱԻ) նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատությամբ աճել է (102.9%)՝ պայմանավորված արդյունաբերության (104.4%) և ծառայությունների (110.2%) ոլորտի գնահատականներով: Աճել են ՏԱԻ թե՛ փաստացի, թե՛ սպասման ենթաինդեքսները (համապատասխանաբար՝ 103.2% և 103.3%)՝ պայմանավորված բոլոր ոլորտներով՝ բացառությամբ շինարարության և առևտրի:

Գործարար միջավայրի ինդեքսը (ԳՄԻ) նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատությամբ աճել է՝ կազմելով 108.8%: Միջավայրը բարելավվել է բոլոր ոլորտներում՝ բացառությամբ ծառայությունների (89.1%): Աճել են ԳՄԻ միայն փաստացի ենթաինդեքսները (100.9% և 101.1%,): Չնայած սպասման ենթաինդեքսը նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատությամբ նույնպես անկում է ապրել (98.7%), սակայն ավելի բարձր է, քան նախորդ եռամսյակի համեմատությամբ (88.4%):

Նախորդ եռամսյակի համեմատությամբ՝

1) Ընթացիկ եռամսյակում գների աճի մակարդակը հատկապես զուսպ կլինի արդյունաբերության և ծառայությունների ոլորտներում: Այստեղ համապատասխանաբար 73% և 98%-ի մոտ գների փոփոխություն չի գրանցվել:

2) Աշխատողների թվաքանակի աճ առավելապես դիտվել է արդյունաբերության և առևտրի ոլորտներում: Աշխատավարձի մակարդակի բարձրացում հատկապես նկատվում է արդյունաբերության ճյուղի կազմակերպությունների մոտ:

3) Հարցված կազմակերպությունների 26.5%-ը գալիք եռամսյակում պատրաստվում են ներդրումներ իրականացնել, իսկ ընթացիկում իրականացրել է հարցվածների ընդամենը 25.7%-ը: Վերջիններիս համար որպես հիմնական աղբյուր կրկին ծառայելու են տեղական բանկերից ստացված վարկերը:

4) Պահանջարկի նվազումը այս եռամսյակում նույնպես որպես առաջնային խոչընդոտ է հանդիսացել արդյունաբերության, շինարարության և ծառայությունների մատուցման ոլորտների կազմակերպությունների համար: Առևտրի ոլորտում կարևորվել են փոխարժեքը և վճարվող հարկերի և մաքատուրքերի մեծությունը:

Առաջին անգամ կազմակերպությունների հարցումների հիման վրա բաղադրյալ տնտեսական ինդիկատորների կառուցման համար առանձին փոփոխականների հաշվեկշիռները ենթարկվել են սեզոնային հարթեցման: Տնտեսական ակտիվության ինդեքսը հաշվարկվել է սեզոնային հարթեցված պատասխանների հաշվեկշիռների հիման վրա:

Ինդեքսների հաշվարկն իրականացվում է պատասխանների փաստացի և սպասման հաշվեկշիռների միջինացման միջոցով: Ինդեքսների հաշվարկման համար տրվող հարցերը պատասխանների հետևյալ տարբերակները. աճ, անփոփոխ մակարդակ, նվազում: Պատասխանների հիման վրա հաշվարկվում է յուրաքանչյուր տարբերակի տեսակարար կշիռը պատասխանների ընդհանուր քանակում, այնուհետև դրական պատասխանների տեսակարար կշռին գումարվում է չեզոք պատասխանների կշռի կեսը՝ ստանալով պատասխանների հաշվեկշիռները: Հաշվեկշիռները տատանվում են [0, 100] միջակայքում: Հաշվեկշռի 0 արժեքը խոսում է այն մասին, որ բոլոր ռեսպոնդենտները նշել են նվազում, 100 արժեքը՝ աճ, իսկ 50 արժեքը՝ կայուն վիճակ (աճ և նվազում ակնկալող հարցվողների քանակը հավասար է): Որպես կայուն մակարդակ ընդունել ենք հաշվեկշռի տատանումը 45-ից մինչև 55-ը:

Պատասխանների հաշվեկշիռները հարաբերելով բազիսային ժամանակաշրջանի համապատասխան հաշվեկշռին՝ ստանում ենք վերջնական ինդեքսները:

Տնտեսական ակտիվության փաստացի հաշվեկշիռը հաշվարկվել է թողարկման ծավալների ընթացիկ, իսկ սպասման հաշվեկշիռը՝ գալիք եռամսյակում թողարկման ծավալների, արտադրանքի կամ ծառայությունների նկատմամբ պահանջարկի և պաշարների վերաբերյալ կազմակերպությունների սեզոնային հարթեցված պատասխանների հիման վրա: Այն իրենից ներկայացնում է միջինացված ցուցանիշ: