Ով է առավել մեծ հարված հասցրել քաղաքացիների գրպանին

Ընդդիմադիր պատգամավոր եղած ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հաճախ էր նախկին իշխանություններին մեղադրում քաղաքացիներին տուգանքի և հարկման մատերիալ սարքելու և վերջիններիս գրպանը մտնելու մեջ: Փորձել ենք վերլուծել և հասկանալ, թե որքանով էր քաղաքացին տուգանքի և հարկման մատերիալ նախկինում և հիմա՝ հեղափոխությունից հետո:

Հայաստանի Հանրապետությունում առաջին անգամ տնտեսական մեխանիզմները ներդրվել են 1986 թվականին: Այդ տարի ընդունվեց «Շրջակա միջավայրի աղտոտման հետևանքով ժողովրդական տնտեսությանը պատճառված վնասի պայմանական հաշվարկման մասին» որոշումը, որը կանոնակագում էր ԽՍՀՄ բնապահպանական օրենսդրության ախտման հետևանքով տնտեսությանը հասցված վնասը:  Այսինքն՝ ներդրվեց բնապահպանական հարկը:  

2005 թվականի տվյալներով նախարարության վերահսկողության տակ գտնվող բնապահպանական և բնօգտագործման վճարների գծով ՀՀ պետական բյուջեով նախատեսված վճարների գանձման առաջադրանքը կատարվել էր դեռևս հոկտեմբեր ամսին: Հաշվետու տարվա կտրվածքով մուտքերի ընդհանուր ծավալը կազմել էր 2830.5 մլն. դրամ կամ 838.9 մլն. դրամով ավելի, քան ծրագրավորված էր հաշվետու տարվա համար:

2004-ին ամբողջովին ձևավորվեց բնակավայրերի հողի հարկման բազան:

2010 թվականին հարկային մուտքերը կազմել էին 370 մլրդ դրամ, որը մոտ 32 մլրդ դրամով (կամ 9,8%) ավել էր նախորդ տարվա համեմատ: 

2013-ը, առանց չափազանցնելու, հերթական շոկային թերապիան էր հայկական բիզնեսի համար: Բանն այն է, որ իշխանությունները սովորաբար կարեւոր օրենսդրական փոփոխությունները կատարում են տարեվերջին: Այսպես` 2012-ի տարեվերջից արագացված տեմպերով ներդրված օրենսդրական փոփոխությունների արդյունքում հայաստանյան ընկերությունները 2013-ը դիմավորեցին խաղի առնվազն 16 նոր կանոններով: Դրա ապացույցներից է, մասնավորապես, ատամնաբույժների կողմից վճարվող արտոնագրային վճարների էական բարձրացումը, ինչը էապես կխոչընդոտեր տվյալ ոլորտին: Իր դժգոհությունը նոր օրենսդրությունից հայտնել էր նաեւ ՏՏ-ոլորտը, որտեղ, մասնավորապես, ավելացել էր հարկային բեռը բարձր աշխատավարձերի վրա, որոնցով ոլորտն առանձնանում է տնտեսության մյուս ճյուղերից:

2013 թվականին հարկային օրենսդրության մեջ կատարված փոփոխությամբ նախկինում սահմանված եկամտահարկի և պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների փոխարեն ներդրվել է մեկ միասնական՝ եկամտային հարկ, որի գծով անցած ժամանակահատվածում պետական բյուջե էր մուտքագրվել շուրջ 332.7 մլրդ դրամ: Այդ ընթացքում ներդրվեց նաև մեկ նոր հարկատեսակ`շրջանառության հարկը, որի գծով հաշվետու տարվա ընթացքում ՀՀ պետական բյուջե էր մուտքագրվել շուրջ 15.2 մլրդ դրամ:

2014-ին թանկացավ էլեկտրաէներգիան 10 տոկոսով կամ 3,85 դրամով, ինչը զգալի հարված էր քաղաքացիների գրպանին:

2016-ին ներդրվեց այսպես ասած՝ 1000 դրամների հարկը, որը ուղղվում էր զինծառայողների ապահովագրության ֆոնդին:

2017-ին ուժի մեջ մտավ նոր հարկային օրենսգիրքը և մասնավորապես, ծխախոտի և օղու արտադրանքի դրույքաչափերը համապատասխանեցվեցին Եվրասիական տնտեսական միության անդամ երկրներում գործող դրույքաչափերին, քանի որ Հայաստանը ստանձնել էր նման պարտավորություն: Արդյունքում ունեցանք ակցիզային հարկի ավելացում:

2017-ին թանկացավ նաև խմելու ջուրը, այն էլ միանգամից 14 դրամով՝ հասնելով 180 դրամի:

2018-ից հետո Հայաստանում ավելացվել է մաքսատուրքի չափը, գույքահարկը, բնապահպանական հարկը, ներդրվել է համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը, որը հետագայում վեր է ածվելու հարկման նոր գործիքակազմի, 20 դրամով թանկացել է խմելու ջուրը, գազը թանկացել է 4 տոկոսով, էլեկտրաէներգիան թանկացել է միջինը 4,7 դրամով

Բացի այդ

Վարորդներին կտուգանեն բալային համակարգով: 

Հանրային վայրում ծխելու համար սահմանվել է տուգանք: 

Առանց թույլտվության հրավառություն կազմակերպելը նույնպես այսուհետ տուգանվելու է: 

Մեկ համարանիշով երթևեկելը նույնպես տուգանվում է Նոր Հայաստանում: 

Աղբը այրելը կարող է քաղաքացու վրա մինչև 800 հազար նստել: 

ԱԺ թեթե ձեռամբ թանկացավ նաև գույքահարկը` դոմինոյի էֆֆեկտով թանկացումներ առաջացնելով նաև մյուս ոլորտներում: 

Պահեստազորի այն քաղաքացիները, որոնք չեն մասնակցի զինվորական վարժանքներին, 20 հազար դրամի փոխարեն կտուգանվեն 30 հազար դրամով:

Հարկային օրենսգրքի՝ հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտնելու արդյունքում թանկացել է ակցիազային հարկը և առաջին անհրաժեշտության ապրանքները: 

Առանց կատալիզատորի մեքենա վարողները նույնպես տուգանքի մատերիալ են դարձել: 

Ձմեռային անվադողեր չունենալու համար սահմանվել է 20 հազար դրամ տուգանք:

Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգին չմիանալը նույն ԱԺ թեթե ձեռամբ այսուհետ առաջացնում է տուգանք` 30․000 – 50․000 դրամի չափով: Պարտադիր վարման ենթակա բժշկական (այդ թվում` էլեկտրոնային) փաստաթղթեր չվարելն առաջացնում է տուգանք` 50․000 – 60․000 դրամի չափով: Իսկ նույն արարքը կրկին կատարելը վարչական տույժի միջոց կիրառելուց հետո` մեկ տարվա ընթացքում, առաջացնում է տուգանք` 70․000 – 100․000 դրամի չափով:

Այս թեմայով Թանկացումներ տարադրամի շուկայում. ինչ փոխարժեքներ են սահմանվել հոկտեմբերի 21-ին Մանկական կերի շուկայում թանկացումներ են արձանագրվել Հայաստանում սպառողական ապրանքների սենց խայտառակ թանկացումներ երբեք չի եղել․ Թովմասյան Նոր տարի, նոր թանկացումներ․ ի՞նչ է փոխվել քաղաքացիների համար հունվարի 1-ից Սննդամթերքի գները ռեկորդային թանկացում են գրանցել