Հայաստանի բիզնես միջավայրը կկարգավորվի տեսչական բարեփոխումների արդյունքում

Հայաստանում տեսչական ստուգումների համակարգը այսուհետ հիմնված կլինի ռիսկի գնահատման վրա: Եթե նախկինում տարբեր տեսչությունների չծրագրավորված աշխատանքը շատ հաճախ բացասական ազդեցություն էր ունենում բիզնեսների վրա, ապա այսուհետ գործարարը կիմանա, երբ են իր մոտ անցկացվելու ստուգումներ: «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության ներքո գործող տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավար Հայկ Այվազյանը տեղեկացրեց, որ բարեփոխումների արդյունքում բարձր ռիսկայնության խմբում ներգրավված տնտեսավարողները միայն կարող են ստուգվել տարին մեկ անգամ: «Միջին ռիսկայնությամբ խմբում ներգրավվածների մոտ ստուգումներ կիրականացվեն 3 տարին մեկ անգամ, իսկ ցածր ռիսկայնությամբ խմբում ներգրավվածների մոտ ստուգումները կլինեն 5 տարի պարբերականությամբ, ինչը թույլ կտա խնայել տեսչությունների ռեսուրսները և դրանք ուղղորդել առավել բարձր ռիսկային համարվող տնտեսավարողների գործունեության վերահսկմանը»,- ասաց Այվազյանը: Նա տեղեկացրեց, որ ստուգում իրականացնող մարմինները վարում են տվյալների բազա, որը ներառում է տեղեկատվություն իր վերահսկման ոլորտում գործող բոլոր տնտեսավարող սուբյեկտների և ռիսկայնության աստիճանը որոշող չափանիշներով վերջիններիս տրված գնահատականի վերաբերյալ:

Հաջորդ կարևոր փոփոխությունը, որ իրականացվում է տեսչական բարեփոխումների ծրագրով, այն է, որ նվազեցվել են ստուգաթերթերում առկա պահանջները: «Նախկինում կար պահանջների անսահմանափակ ցանկ, որը չէր արդիականացվել տասը տարուց ավելի, ուստի՝ որոշում է կայացվել ստուգաթերթերում առկա պահանջները 200-300-ից նվազնել մինչև 80-100-ի»,- նշեց Այվազյանը: Տեսչական բարեփոխումների խմբի ղեկավարը տեղեկացրեց, որ համակարգի գործունեության թափանցիկությունն ապահովելու համար տեսչությունները պետք է նախքան ստուգումների տարին սկսելը հրապարակեն իրենց տարեկան ծրագիրը, որում պետք է ներառված լինեն այն տնտեսավարողների անունները, որտեղ տեսչությունները հաջորդ տարվա ընթացքում ծրագրում են ստուգումներ իրականացնել և դրանց մոտավոր ժամկետները:

Հայկ Այվազյանը տեղեկացրեց, որ 2015-2017թթ. նախատեսվում է իրականացնել տեսչական համակարգի օպտիմալացման ծրագիր: «Ստուգում իրականացնող մարմիններն այսօր գործում են մի շարք ոլորտներում, որոնք շատ հաճախ խաչվում են և առաջացնում են կրկնորդումներ: Կան նաև ոլորտներ, որոնք պետք է դուրս գան վերահսկման դաշտից, քանի որ սպառում են պետական ռեսուրսները, սակայն չեն նպաստում հանրության համար անվտանգ միջավայրի ապահովմանը կամ հանրային շահերի պաշտպանությանը: Այս խնդրի լուծման համար կիրականացվի տարբեր մարմինների միավորում ըստ ոլորտների, կտարանջատվեն ոլորտային քաղաքականության մշակման և վերահսկողության իրականացման գործառույթները,

Կվերանայվեն կառավարման համակարգերը, վերահսկման գործիքներն ու մեթոդները»,- ասաց նա: Այվազյանը տեղեկացրեց, որ նախատեսվում է նաև տվյալների փոխանակման և կառավարման էլեկտրոնային համակարգի մշակում և ներդրում:

Տեսչական բարեփոխումները Հայաստանում մեկնարկել են 2009 թվականից: Բարեփոխումների համակարգման նպատակով ստեղծվել է Տեսչական բարեփոխումների համակարգման խորհուրդը՝ ՀՀ վարչապետի գլխավորությամբ: Համակարգման խորհրդի գործադիր մարմինը Տեսչական բարեփոխումների քարտուղարությունն է, որը գործում է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կազմում: Բարեփոխումների իրականացմանն աջակցում են Համաշխարհային Բանկի խումբը և ՎԶԵԲ գործարարության աջակցման գրասենյակը: