Ռուբեն Վարդանյանը փախչում՞ է «խորտակվող նավից». քաղաքական հայտի հակառակ կողմը

Ընդամենը օրեր առաջ ռուսաստանաբնակ գործարար Ռուբեն Վարդանյանը հայտարարեց ՌԴ քաղաքացիությունից, Ռուսաստանում իր բիզնես ակտիվներից հրաժարվելու՝ դրանք ընտանեկան հիմնադրամին փոխանցելու և Արցախ տեղափոխվելու որոշման մասին: Այս որոշումը անչափ ռեզոնանսային էր, շատերի համար Վարդանյանի այս քայլը  հայրենասիական պոռթկում էր, սակայն, չկա՞ արդյոք այդ պոռթկման հետևում շատ ավելի ռացիոնալ հաշվարկ:

Դիցուք՝ ՌԴ քաղաքացիությունից հրաժարվելը այս փուլում Ռուբեն Վարդանյանի համար ոչ այլ ինչ է, քան կենսական անհրաժեշտություն, հաշվի առնելով այն սկանդալային քեյսերը, որոնք գործարարը կուտակել է վերջին տարիներին: 2019-ին Լիտվական բանկից արտահոսած փաստաթղթերի կատարված ուսումնասիրությունը բացահայտել է փողերի լվացման մեխանիզմ։ Այդ սխեմայի միջոցով են Ռուսաստանի քաղաքական և հանցավոր շրջանակները օրինականացրել իրենց ֆինանսները՝ օգտագործելով հայ արտագնա աշխատողների և գործարարների կեղծված ստորագրությունները։ Արտահոսած փաստաթղթերում միայն մեկ պայմանագիր կա, որը ստորագրել է Ռուբեն Վարդանյանը։ Այդ պայմանագրի համաձայն՝ նա հանդես է եկել որպես TD Advisors LTD օֆշորային ընկերության տնօրեն։ Վարդանյանի ղեկավարած այս ընկերությունը 8.9 միլիոն դոլարի վարկ է տրամադրել Սեյշելյան կղզիներում գրանցված օֆշորային Brightwell Capital Inc. ընկերությանը: Ըստ վարկածներից մեկի՝ «Տրոյկա դիալոգը» ստեղծել էր մարդկանց տվյալների հավաքագրման համակարգ, որը գործարկում էին ընկերության աշխատակիցները։ Այն ռուսաստանաբնակ գործարարները, ովքեր որևէ կեպ առնչվում էին Ռուբեն Վարդանյանի կամ «Տրոյկա դիալոգի» հետ և ունեին Հայաստանից ժամանած աշխատակիցներ, հավաքագրում էին նրանց անձնական տվյալներն ու հանձնում «Տրոյկայի» օգտագործմանը։

Ըստ այս ուսումնասիրության՝ «Տրոյկա լվացքատան» գումարներն օգտագործվել են Մեծ Բրիտանիայում, Իսպանիայում և Մոնտենեգրոյում անշարժ գույք գնելու, ինչպես նաև շքեղ զբոսանավեր և թանկարժեք արվեստի գործեր ձեռք բերելու համար։ Այդ հաշիվներից են վճարվել Ռուսաստանում հայտնի  գործարարների զավակների՝ արևմտյան համալսարանների ուսման վարձերը։  Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման նախագծի (OCCRP) ռուսաստանցի աշխատակիցները հարցազրույց են արել Ռուբեն Վարդանյանի հետ, ով չի հերքել, որ «Տրոյկա դիալոգն» օգտագործել է արտասահմանյան ընկերությունների հաշիվները տարբեր բանկերում գործարքներ իրականացնելու համար։ Վարդանյանի խոսքով՝ «Տրոյկան» համագործակցել է այդպիսի գրեթե 20 բանկի հետ։

Այդքանով սկանդալը չավարտվեց: Եվրախորհրդարանում Լիտվան ներկայացնող պատգամավոր Պետրաս Աուշտրևիչիուսի նախաձեռնությամբ՝ Գերմանիան, Մեծ Բրիտանիան, Բելգիան, Լեհաստանը, Շվեդիան ու Եվրամիության այլ պետություններ ներկայացնող ընդհանուր առմամբ 22 պատգամավորներ իրենց ստորագրությունն են դրել Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժան-Կլոդ Յունկերին ուղղված փաստաթղթի ներքո, որը պահանջում էին անհապաղ պատժամիջոցներ կիրառել Ռուբեն Վարդանյանի և լիտվական «Յուկիո» բանկի նախկին նախագահ Վլադիմիր Ռոմանովի նկատմամբ, որոնց անունը կապվում է «Տրոյկա լվացքատան» հետ:  

Ի դեպ, այս սկանդալային բացահայտումներից հետո Ռուբեն Վարդանյանը սկսեց ազատվել իր որոշ բիզնես ակտիվներից: Այսպես՝ գործարարը Մոսկվայում գտնվող «Воздвиженка Центр» բիզնես կենտրոնի իր մասնաբաժինը (10%) վաճառեց չինական Fosun ընկերությանը։ 

Ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին,  ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի հանրապետական պատգամավորների ներկայացրած օրինագծում (Putin Accountability Act),  պատժամիջոցների ենթակա անձանց ցուցակում հայտնվել է նաև Ռուբեն Վարդանյանի անունը, առաջարկ է հնչվեցվել արգելափակել վերջինիս գույքը, հարցը դեռևս քննարկման փուլում է:

Վերոնշյալ բոլոր վտանգները դեռևս շարունակում են կախված մնալ Ռուբեն Վարդանյանի բիզնես կայսրության վրա: Եվ տվյալ պարագայում թերևս ամենատրամաբանական քայլը հենց ՌԴ քաղաքացիությունից հրաժարվելն է, ինչն էլ իր հերթին թույլ կտա փրկվել Վարդանյանին և ստանալ մանեվրելու փոքր ինչ ավելի մեծ դաշտ: Բնական է, որ իր կուտակած կապիտալը չկորցնելու համար Վարդանյանը պատրաստ է, ինչպես ինքն է ասում՝ լինել թե կոշկակար, թե հավաքարար, թե ղեկավար, նույնիսկ բանտ նստել, սակայն, պատահական չէ, որ նա ընդգծում է թե որտեղ է պատրաստ գնալ նման զոհաբերության՝ Հայաստանում: Բնականաբար, այստեղ նրա բանտ նստելու հավանականությունը շատ ավելի փոքր է, եթե չասենք՝ զրոյական է, ի տարբերություն նույն ԵՄ երկրների և ԱՄՆ-ի, որոնց հակակոռուպցիոն մարմինների ուղղակի թիրախում հայտնվել է Վարդանյանը: Հետևաբար հարց է առաջանում, արդյոք՞ անկեղծ է ռուսաստանաբնակ գործարարը իր քաղաքական նկռտումներում և «հայրենիքը փրկելու» ցանկության մեջ , թե դրանց հետևում երևում են Վարդանյանի բիզնես շահերի «ականջները», իսկ ՀՀ քաղաքացիություն ստանալը և Արցախ տեղափոխվելը ընդամենը հարմար և պաթոսային շղարշ են, որով Վարդանյանը փորձում է քողարկել իր բիզնես կայսրության և սեփական «կաշին» փրկելու ծրագիրը: Հակառակ դեպքում առնվազն տարաօրինակ է, որ գործիչը ով դեռ երեկ հերքում էր ակտիվ քաղաքականություն մտնելու իր մտադրությունը և պնդում, որ պետք չէ սպասել «փրկչի», այսօր կտրուկ քաղաքական հայտ է ներկայացնում է և ինքն է փորձում հանդես գալ այդ «փրկչի» կերպարով...

Այս թեմայով Ռուբեն Վարդանյանի կինը, որդին, քույրն ու Նուբար Աֆեյանը մասնակցում են գերիների տունդարձի միասնական աղոթքին (տեսանյութ) Ռուբենի «միակ մեղքը» իր անմնացորդ նվիրումն է հայրենիքին, իր՝ հայ լինելու բացառիկ գիտակցումը Ներում չկա ո՛չ գերագույն դավաճանին, ո՛չ էլ իր մերձավոր դավաճանակույտին. Ռուբեն Մելիքյան Ես չեմ ներում ուրացումը, ես չեմ ներում հողիս գողին, ջահելների կյանք լափողին. Ռուբեն Մխիթարյան Հորս ազատազրկումը միջազգային բոլոր նորմերի և օրենքների բացահայտ խախտում է. Դավիթ Վարդանյան