«Սենսացիոն բացահայտումներ» խոստացած պաշտոնյաները. պոպուլի՞զմ, թե՞ պայմանավորվածություններ
ՎերլուծականՀեղափոխությունից անմիջապես հետո նորաթուխ թավշյա պաշտոնյաները, մեկը մյուսին հերթ չզիջելով, ասուլիսներ էին կազմակերպում և հայտարարում իրենց վստահված ոլորտներում ֆինանսական աուդիտ անցկացնելու մտադրության մասին, խոստանում էին իրենց նախորդների՝ միլիարդների հասնող չարաշահումների բացահայտումներ անել: Դիցուք՝ Ազգային ժողովը բանակցություններ էր սկսել Համաշխարհային 4 ամենախոշոր եւ ամենահեղինակավոր աուդիտորական ընկերությունների (Big 4) հետ ՀՀ Ազգային Ժողովի 2017-2018 ֆինանսական տարվա ֆինանսական աուդիտի իրականացման նպատակով։ Երեք տարի անց հանրության համար հասկանալի չէ՝ ի վերջո ինչ արդյունք է տվել տվյալ աուդիտը, չարաշահումներ եղե՞լ են, թե՞ ոչ:
Կրթության և գիտության նախկին նախարար Արայիկ Հարությունյանը աուդիտ էր սկսել Այբում:
Նույն Արայիկ Հարությունյանը աուդիտ էր պատվիրել Հայաստանի երիտասարդական հիմնադրամում, սակայն, երեք տարի անց այս աուդիտից ևս որևէ տեղեկություն չկա, ինչը, մեղմ ասած, տարակուսելի է: Արայիկ Հարությունյանը նշում էր, որ տարօրինակ է, որ հիմնադրամի որևէ տնօրեն մեկ օրում կարողացել է ստորագրել և վերցնել 320 մլն դրամ: Փաստորեն, կամ այլևս տարօրինակ չէ, կամ ստուգումներն արդյունք պարզապես չեն տվել: Պարզ չէ՝ վերը նշված 320 միլիոն դրամը վերականգնվե՞լ է բյուջե, թե ոչ:
Սփյուռքի նախկին նախարար Մխիթար Հայրապետյանը իր նախորդի՝ Հրանուշ Հակոբյանի սարսափազդու չարաշահումներն էր պատրաստվում բացահայտել՝ աուդիտ անցկացնելով սփյուռքի նախարարությունում: Քանի որ նախարարությունը այլևս չկա՝ հանրությանը այդպես էլ մութ մնաց, թե ի վերջո այդ ինչ սարսափելի չարաշահումներ և կոռուպցիոն սխեմաներ էին գործարկվում սույն նախարարությունում Հակոբյանի կառավարման տարիներին:
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունում, օրինակ, 2018 թ. ներքին աուդիտի բաժնի կողմից 5 հաստատությունում կատարվել է աուդիտ, որի համար բաժնի աշխատակիցները ստացել են 8 471 520 ՀՀ դրամ զուտ աշխատավարձ, ևս 274 400 դրամ՝ որպես ներքին գործուղման ծախսի փոխհատուցում: Սակայն հայտնի չէ՝ ինչ խախտումներ են հայտնաբերվել:
ՊՎԾ-ն աուդիտ էր անցկացնում «Գր. Լուսավորիչ» ԲԿ-ում, որի տնօրենը Վատիկանում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանի հայրն էր: ՊՎԾ-ն, սակայն, մինչ օրս, ասել է թե՝ երեք տարի անց, հանրությանը չի ներկայացրել այդ աուդիտի արդյունքները:
Hayeli,am-ը գրել էր, որ ընդամենը մի քանի ամիս քաղաքապետարանի ներքին աուդիտի բաժնի պետի պաշտոնակատար աշխատած Սամվել Եղիազարյանը, աուդիտի արդյունքում մի շարք չարաշահումներ էր հայտնաբերել և հանձնել է «Իմ քայլը» խմբակցությանը, որ նրանք որոշեն ինչ անել՝ իրենց նշանակած քաղաքապետի թույլ տված խախտումների մասով։ Բնականաբար՝ ոչ մի հետեւանք դա չի ունեցել։ Եղիազարյանը ստիպված է եղել իր թղթապանակը հանձնել ոստիկանություն՝ 6-րդ վարչություն, սակայն քանի որ ոստիկանապետի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արման Սարգսյանը Մարությանի մտերիմ ընկերն է, գործը «ջրվել» է։ Դրանից հետո էլ եղել է կանխատեսելին․ աուդիտի պետի պաշտոնի համար մրցույթ է հայտարարվել, որին Եղիազարյանը չի մասնակցել։ Պետ է ընտրվել ու նշանակվել Նիկոլ Փաշինյանի համերկրացի՝ իջեւանցի Արթուր Վարդանյանը, որը, ինչպես քաղաքապետարանի շատ աշխատակիցներ, նախկինում աշխատել է ոստիկանությունում։
2018-ին Կոտայքի մարզպետարանի կողմից Հրազդանի քաղաքապետարանում իրականացված հսկողության արդյունքում ըստ մարզպետարանի կայքի՝ արձանագրվել էին մի շարք թերություններ և իրավախախտումներ, որոնց վերաբերյալ 2018թ. օգոստոսի 13-ին Կոտայքի մարզպետ Ռոմանոս Պետրոսյանը Կոտայքի մարզի դատախազին հաղորդում է ուղարկել՝ նշված իրավախախտումները քննության առարկա դարձնելու և օրինական կարգով ընթացքը լուծելու համար: Սակայն, մարզի դատախազությունը ետ է վերադարձնում մարզպետարանի կողմից տրամադրված փաստաթղթերը, այն համարելով անհիմն:
Սյունիքի արդեն նախկին մարզպետ Հունան Պողոսյանը նշանակվելուց անմիջապես հետո հայտարարեց, որ մարզպետարանի աուդիտի ծառայությունը մի շարք կառույցներում իրականացրել է համապատասխան ստուգումներ: «Ստուգումների արդյունքում եղել են և կարգապահական բնույթի խախտումներ, և խախտումներ, որոնց հետագա ընթացքը լուծելու համար նախապատրաստված ողջ նյութերի փաթեթը ուղարկվել է իրավապահ մարմիններին»,- ասել էր մարզպետը: Ավելորդ է նշել, որ մինչ օրս որևէ տեղեկություն չկա, թե ինչ բնույթի խախտումների մասին էր հիշատակում Պողոսյանը: Հիշեցնենք, որ մինչ Պողոսյանի պաշտոնը ստանձնելը, մարզը ղեկավարում էր Վահե Հակոբյանը:
Իհարկե, հարց է առաջանում, թե ինչպես է ստացվում, որ անոնս արած միլիարդների բացահայտումների մասին հանրությունը այդպես էլ չտեղեկացվեց: Ավելին՝ մի շարք նախարարություններում ընդհանրապես փակվել են ներքին աուդիտի բաժինները և դժվար էլ երբևէ հայտնի դառնա, թե հեղափոխությունից անմիջապես հետո սենսացիոն համարված բացահայտումները ինչու և ինչպես ջրվեցին: Տարբերակները թերևս այդքան էլ շատ չեն, կամ իշխանությունները ոչինչ չեն գտել, իսկ միլիարդների խախտումների մասին պնդումները արվել էին հեղափոխական պոպուլիզմի ալիքի վրա, կամ ինչպես և բազմաթիվ հարուցված քրեական գործերի դեպքում, այստեղ էլ գործ ունենք ինչ-ինչ ստվերային պայմանավորվածությունների հետ: