Հայաստանը հյուսիսում և հարավում համախոհներ է գտել․ Коммерсантъ
Համաշխարհային ՄամուլՀայաստանը փորձում է խաղալ Իրանի և Ադրբեջանի միջև հակասությունների վրա, որոնք վերջերս մտել են դիվանագիտական առճակատման փուլ, գրում է Коммерсантъ պարբերականը: Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը երկուշաբթի օրը անսպասելիորեն մեկնել է Թեհրան: Այցը կարելի է հաջողված անվանել։ Կողմերը պայմանավորվել են ավարտել Իրանի սահմանից Երևան տանող ճանապարհի շինարարությունը, որը, ի տարբերություն նախորդի, չի մտնի Ադրբեջանի տարածք: Միաժամանակ, Մոսկվայում բանակցություններ էր վարում Հայաստանի խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանը:
Հայաստանը փորձում է «շահույթ քաղել» Իրանի և Ադրբեջանի միջև վերջերս բռնկված հակամարտությունից, որի ընթացքում երկրները նույնիսկ ռազմական տեխնիկա են բերում սահման: Այս եզրակացությունը կարելի է անել Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի Իրան չհայտարարված այցից հետո, գրում է պարբերականի հոդվածագիրը:
Նախորդ օրը, հանդիպելով Վիլնյուսում հայկական սփյուռքի հետ, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը բարձրացրեց նաև Իրանի թեման՝ խոստանալով «երբեք չմոռանալ», որ 1992-1994 թվականների Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ Իրանը հայերին շատ է օգնել, այսինքն՝ այնտեղից անհրաժեշտ ապրանքներէին գալիս հանրապետության բոլոր կողմերից: «Կան որոշակի շրջանակներ, որոնց հաջողվում է ժամանակ առ ժամանակ նյութեր հրապարակել իրանական մամուլում՝ Իրանի դեմ որոշ դավադրություններին Հայաստանի ներգրավվածության վերաբերյալ: Վստահ եմ, որ մեր իրանցի գործընկերները գիտեն, որ Հայաստանը երբեք չի ներգրավվել և չի մասնակցի Իրանի դեմ դավադրությանը, քանի որ այդ հարաբերությունները մեզ համար շատ կարևոր են», - հավելել է պարոն Փաշինյանը:
Մինչդեռ, Բաքվի պատրաստած դավադրության գաղափարը այժմ շատ ավելի տարածված է Թեհրանում Իրանի ամենամեծ թշնամու՝ Իսրայելի հետ միասին:
Իրանցի դիվանագետների ելույթներում ժամանակ առ ժամանակ նշվում է «սիոնիստական ներկայությունը» երկրի հյուսիսային սահմաններում, այսինքն՝ Ադրբեջանում: «Մենք հերքում ենք այս մեղադրանքները և պահանջում ապացույցներ», - երկուշաբթի օրը ասել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը:
Բայց, այսպես թե այնպես, Հայաստանին հաջողվեց իր օգուտը քաղել երկու հարևան երկրների հակամարտությունից: Արարատ Միրզոյանի և իրանցի գործընկեր Հոսեյն Ամիր-Աբդոլլահյանի խոսքով՝ իրենք անդրադարձել են Երևանի համար չափազանց կարևոր տրանսպորտային հաղորդակցության խնդրին: Սա նոր ճանապարհ է, որը պետք է Իրանը կապի Հայաստանի մայրաքաղաքի հետ: Նմանատիպ երթուղի գոյություն ունի նաև այժմ, սակայն դրա մոտ 20 կմ երկարությամբ հատվածը, ըստ Բաքվի, անցնում է Ադրբեջանի տարածքով: Սա հանգեցրեց վերջին սկանդալի, երբ ադրբեջանական ոստիկանությունը կանգնեցրեց իրանական բեռնատարներն այս ճանապարհին և պահանջեց վճարել հարկեր և տուրքեր՝ ընդհանուր առմամբ ավելի քան 100 դոլար: Նոր ճանապարհը կկոչվի Թաթու: Նրա շինարարությունը հնարավորինս արագ ավարտելու համար երկուշաբթի Երևան ժամանեց իրանական «Տրանսպորտային ենթակառուցվածքների շինարարություն և զարգացում» ընկերության տնօրեն Հեյրոլ Խադեմին:
Հիշեցնենք, որ ըստ Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների անցած տարվա եռակողմ հայտարարության՝ Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ավարտից հետո տարածաշրջանում բոլոր տրանսպորտային հաղորդակցությունները պետք է ապաշրջափակվեն: Սակայն, ըստ պարոն Միրզոյանի, այս գործընթացը ակնհայտորեն կանգ է առել: «Հայաստանը հայտարարել է և շարունակում է հայտարարել, որ մենք բաց ենք հաղորդակցությունների բացման վերաբերյալ քննարկումների համար, մինչդեռ Ադրբեջանը փորձում է սխալ մեկնաբանել գործընթացը՝ խոսելով, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին, որի մասին որևէ պայմանավորվածություն չի եղել»,-ասել է հայ նախարարը Թեհրանում։ «Այս առումով՝ մենք բարձր ենք գնահատում Իրանի դիրքորոշումը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության և նրա սահմանների անձեռնմխելիության վերաբերյալ»,֊հավելել է ՀՀ ԱԳ նախարարը, գրում է պարբերականը:
Սակայն, Բաքվի «Коммерсантъ֊ի զրուցակիցների կարծիքով՝ Երևանի և Թեհրանի մերձեցումը քիչ հեռանկարներ ունի: «Իրանը ցանկանում է շարունակել ղարաբաղահայերին մատակարարել Լաչինի միջանցքով, և, հետևաբար, մասնակցելու է Հայաստանում լեռնային օձերի միջով նոր ճանապարհի կառուցմանը», - «Коммерсантъ»֊ին ասել է ադրբեջանցի քաղաքագետ Ֆարհադ Մամեդովը: «Ադրբեջանը երբեք չի միջամտել երկկողմ այլ երկրների հարաբերություններին, այնպես որ մենք անհանգստացած չենք, քանի դեռ դա չի վերաբերում մեր տարածքային ամբողջականությանը: Ավելին, ապագայում Հայաստանի և Իրանի միջև առևտուրը դեռ կշարունակվի երկաթուղով, որն անցնում է Նախիջևանի ադրբեջանական անկլավով: Ինչ վերաբերում է ահաբեկիչների ու սիոնիստների մասին բոլոր հայտարարություններին, ապա դրանք ուղղակի ծիծաղելի են»,֊ասել է Ալիևը, գրում է աղբյուրը:
Երկուշաբթի օրը հայ ղեկավարների արտաքին քաղաքական գործունեությունը չսահմանափակվեց իրանական ուղղություններով: Նույն օրը խորհրդարանի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը մեկնեց Մոսկվա, որտեղ հանդիպեց իր ռուս գործընկեր Վյաչեսլավ Վոլոդինի, ինչպես նաև արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի և Դաշնության խորհրդի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոյի հետ: Առաջիկա օրերին Մոսկվայում կշարունակվի տարածաշրջանային իրավիճակի քննարկումը: Ինչպես հայտնի դարձավ երկուշաբթի օրը, արդեն հոկտեմբերի 6-ին Իրանի նախարար Ամիր-Աբդոլլահյանը կայցելի Ռուսաստանի մայրաքաղաք: Բացի այդ, հայտարարվեց, որ առաջիկա օրերին (ճշգրիտ ամսաթիվը դեռ հայտնի չէ) Մոսկվա կժամանի նաև Նիկոլ Փաշինյանը, եզրապակում է հոդվածի հեղինակը: