Մոսկվայի, Անկարայի, Բաքվի և Երևանի զանգեզուրյան լաբիրինթոսները․ Regnum
Համաշխարհային ՄամուլԹուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն CNN Türk հեռուստաալիքի ուղիղ եթերում, պատասխանելով օրակարգային հարցերին, անդրադարձել է Անկարայի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման խնդրին։ «Մենք այդ հարցերի շուրջ խորհրդակցում ենք Ադրբեջանի հետ»,- ասել է Չավուշօղլուն։ - Մենք շատ դրական ազդակներ ենք ստացել Հայաստանից։ Մենք հայտարարել ենք, որ արձագանքելու ենք Հայաստանի դրական քայլերին։ Մենք քննարկում ենք նաև Ադրբեջանի հետ, թե ինչ քայլեր կարող ենք ձեռնարկել միասին»,֊Regnum֊ի ծավալուն անդրադարձի նախաբանի մեջ գրում է պարբերականի գլխավոր խմբագիր, հոդվածագիր Ստանիսլավ Տարասովը։
Ավելի վաղ Թուրքիայի արտգործնախարարը հայտարարել էր, որ Անկարան պատրաստ է քննարկել Երևանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը Թուրքիա-Ադրբեջան-Հայաստան եռակողմ երկխոսության շրջանակներում։ Բայց օբյեկտիվության համար մենք նշում ենք, որ Երեւանն ինքն է ստացել «դրական ազդանշաններ Թուրքիայից տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու համար», ինչի մասին օգոստոսի վերջին ասել էր ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Միայն այս փաստը վկայում է այն մասին, որ Թուրքիան և Հայաստանը կարող են ինչ-որ փակ երկխոսության մեջ մտնել երրորդ կողմի, ամենայն հավանականությամբ, Վրաստանի միջնորդությամբ։ Այս առնչությամբ շատ փորձագետներ ուշադրություն հրավիրեցին, թե օգոստոսի վերջին Սարաևո կատարած այցից հետո ինքնաթիռում ինչպես մանրամասնորեն արձագանքեց Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ լրագրողների հարցերին: Նա ասաց, որ «Հայաստանը պետք է ճանաչի Ադրբեջանի և Թուրքիայի տարածքային ամբողջականությունը», որ «պատմությունը չպետք է խոչընդոտ լինի այս ճանապարհին, միակողմանի մեղադրանքների փոխարեն պետք է հնչեն ապագային միտված հաշտարար մոտեցումներ»։ Ավելին, թուրքական մեկնաբանությամբ, Երևանի գործողությունների սխեման նախ կրճատվեց Բաքվի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքման վրա, և միայն դրանից հետո հնարավոր եղավ զբաղվել Անկարայի և Երևանի հարաբերությունների վերականգնման հարցերով, գրում է Տարասովը։
Չմեկնաբանելով Էրդողանի առաջ քաշած պայմանները, պետք է խոստովանենք, որ առաջարկվող սխեման ուներ իր տրամաբանությունը՝ Հայաստանի հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ առանձին էին, ինչպես նաև հարաբերությունները Թուրքիայի հետ։ Հայ ազգայնականները Թուրքիայից պահանջում էին ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Բաքուն Անկարային մեղադրել է դավաճանության մեջ, քանի որ Ցյուրիխյան արձանագրություններում ղարաբաղյան հիմնախնդրի մասին խոսք չկա։
Հաղորդակցային նախագծերի գործնական իրականացումը հնարավոր է միայն այն դեպքում, եթե նախ կարգավորվեն հարաբերությունները Ադրբեջանի և Հայաստանի, իսկ հետո Թուրքիայի և Հայաստանի միջև, կամ միաժամանակ։ Դա անելը հեշտ չի լինի, բայց դա պետք է անել, ասվում է Regnum պարբերականում հրապարակված հոգված վերջաբանում։
Ամբողջական հոդվածը՝ այստեղ։