Ո՞րն է սորոսականների՝ Սյունիքում հավաքվելու իրական նպատակը

Օրերս համացանցում տարածվեծ մի նկար, որտեղ պարզ է երևում է, որ Հայաստանում գործող մի շարք ՀԿ ղեկավարներ այցելել են Սյունիք և հատկապես` Մեղրի:

Նկարում Բաց հասարակության հիմնադրամների հայաստանյան գրասենյակի նախկին ղեկավար Լարիսա Մինասյանն է, Ասպարեզ ակումբի նախագահ Լևոն Բարսեղյանը և Վանաձորի Հելսինկյան քաղաքացիական ակումբի նախագահ Արթուր Սաքունցը: Սորոսականների այցը տարբեր քննարկումների առիթ է տվել սոցհարթակներում, սյունեցիները տարածում են նրանց ժամանելու մասին լուրը տարակուսելով, թե ինչ նպատակով են վերջիններս ժամանել իրենց մարզ:

Պարզելու համար, թե հատկապես ինչ ծրագրերի իրականացման համար են վերջիններս հավաքվել Սյունիքում` ուսումնասիրել ենք նրանց ղեկավարած ՀԿ-ների կողմից ստացված դրամաշնորհները:

Դիցուք ՝ 2021 թվականին Վանաձորի Հելսինկյան քաղաքացիական ակումբը Սորոսի հիմնադրամից ստացել է մի շարք դրամաշնորհներ: Դրանցից առաջինը կազմում էր 133,948 դոլար: Նպատակն էր՝ խրախուսել Հայաստանում արդարադատության ոլորտի ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներում թափանցիկության և անկախության սկզբունքների պահպանումը` լայնածավալ մոնիտորինգի և այդ գործընթացների վերաբերյալ հիմնավորված հաշվետվությունների միջոցով:

Հաջորդ դրամաշնորհը կազմել է 37,418 ԱՄՆ դոլար: Ծրագրի նպատակն էր՝ վերահսկել Հայաստանի հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող մարդկանց հոգեբուժական հաստատություններում մարդու իրավունքների իրավիճակը և նպաստել հոգեկան առողջության ծառայությունների ապաինստիտուցիոնալացմանը:

Հաջորդ դրամաշնորհը կազմել է 19,994 ԱՄՆ դոլար: Ծրագրի նպատակն էր բարելավել մարդու իրավունքների վիճակը Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության երեխաների, տարեցների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար նախատեսված հաստատություններում

Գրանտային ծրագրերով Արթուր Սաքունցի ղեկավարած կազմակերպությունը տարբեր տարիների անդրադարձել է բանակին, ներկայացրել վիճակագրական տվյալներ՝ մահացության դեպքերի վերաբերյալ: ՀՔԱՎ-ը 2019-ի հունվարին 220.900 դոլարի գրանտ էր ստացել Սորոսի հիմնադրամից։ Իսկ այս տարի՝ 2020թ․, ստացել է 187,500 դոլար գրանտ:

Ի դեպ, 2019 թվականի դրամաշնորհի նպատակներից մեկը եղել է նաև խաղաղության քարոզը, ինչը, պարզվում է, մշտապես եղել է իրավապաշտպանի գործունեության առանցքում: Այսպես, նա տարիներ առաջ հակամարտության լուծումը պատկերացնում էր ազատագրված շրջանների հանձմամբ՝ դրանք համարելով «գրավյալ տարածք»։  «Ա1+»-ի եթերում ասում է․ «Ես անձամբ այն տեսակետն եմ կիսում, որ գրավյալ տարածքները պետք է աստիճանաբար որոշակի ժամանակահատվածի ընթացքում հանձնել ադրբեջանական կողմին, որպեսզի մեր համախոհները Արցախում կարողանան լավ ֆունդամենտ ստանալ և իրենց գործունեությունը իրականացնել․․․ Ինձ համար շատ կարևոր է Հայաստանի Հանրապետությունը որպես հանրապետություն, որպես ժողովրդավարական պետություն, որպես խաղաղության երկիր, իր հարևանների հետ խաղաղ ապրող երկիր եմ ուզում տեսնեմ միշտ»:

Արթուր Սաքունցը շփումներ էր քարոզում Ղարաբաղի և Ադրբեջանի հասարակությունների երկխոսությամբ: Այս նույն համատեքստում, Արթուր Սաքունցն իր աջակցությունն էր ցուցաբերում ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոնի անցկացման համար: Այդ փառատոնը ձախողվեց Վանաձորում դիմադրության արդյունքում։

Լևոն Բարսեղյանի ղեկավարած Ասպարեզ ակումբը 2021-ին 61,407 ԱՄՆ դոլարի գրանտ է ստացել, իսկ ծրագրի նպատակն էր՝  խթանել երիտասարդական ակտիվությունը և աջակցել Ալավերդի, Նոյեմբերյան, Բերդ, Ճամբարակ և Վարդենիս հեռավոր համայնքների երիտասարդական կենտրոններին: Համաձայնեք՝ բավական լղոզված ձևակերպում է:

Հերթական դրամաշնորհը կազմել է 11,650,000 ՀՀ դրամ, իսկ ծրագիրը նպատակ ուներ զարգացնել Հայաստանի տարբեր մարզերի լրագրողների կարողությունները, ովքեր կօգտագործեն իրենց հմտությունները և կստեղծեն բարձրորակ մեդիա բովանդակություն։ Թե ինչ մեդիա կոնտենտի մասին է խոսքը՝ մնում է միայն գուշակել:

Ինչ խոսք, բավական ուշագրավ պատկեր է ստացվում. մի կողմից դրամաշնորհներ խաղաղության քարոզի, քաղաքացիական սեկտորում աշխատանքների իրականացման համար, մյուս կողմից տեսնում ենք որ հստակ կերպով թիրախավորված են երիտասարդները և մեդիան: Իսկ ցանկացած ծրագիր իրագործելու համար գաղտնիք չէ, որ անհրաժեշտ է ձեռք բերել երիտասարդների վստահությունը և աջակցությունը և մեդիայի աջակցությունը՝ անհրաժեշտ մեդիա կոնտենտներ ստեղծելու միջոցով:

Ի դեպ, Մեղրիում հայտարարություն էին տարածել, որ օնլայն գրանցվելով կարող են մասնակցել Լևոն Բարսեղյանի` ՀՀ-ԵՄ արժեքային համակարգի և CEPA համաձայնագրի՝ մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված բարեփոխումների թեմայի շուրջ սեմինարին: Լարիսա Մինասյանը, ով Սորոսի հայաստանյան հիմնադրամի նախկին ղեկավարն է, ըստ էության, Սյունիք է մեկնել կուրատորի դերում: Ի դեպ, այս երկու ՀԿ-ների ղեկավարներով խաղաղության քարոզողների շրջանակը չի սահմանափակվում: Խաղաղության քարոզով զբաղվող և դրա համար դրամաշնորհ ստացող նման ՀԿ-ներից մեկն էլ «Սոցիոսկոպ» ՀԿ-ն է: Ինչպես նշվում է սույն ՀԿ-ի կայքում, այն ստեղծվել է 2008թ. մի խումբ երիտասարդ հասարակագետների նախաձեռնությամբ, ովքեր ցանկանում էին համակողմանի ու հմուտ սոցիոլոգիական հետազոտությունների, խորհրդատվության և հանրային իրազեկման միջոցով նպաստել Հայաստանում քաղաքացիական հասարակության արդյունավետ զարգացմանը: Սույն ՀԿ-ն հիմնադրել է սոցապ նախարարի տեղակալ Աննա Ժամկոչյանը:

Վերլուծելով Սյունիք մեկնած պատվիրակության ստացած դրամաշնորհներն ու այն նպատակները, որոնց համար դրանք տրվել են, պետք է փաստենք, որ հասարակության մի ստվար հատվածի և հատկապես սյունեցիների անհանգստությունը ունի որոշակի հիմքեր....

Այս թեմայով Փաշինյանի և Ալիևի հնարավոր հանդիպման հարցը կախված է բացառապես նրանցից․ Լավրով Ցավալի է, որ խորանի առջևից հետևում է Ամենայն Հայոց դավաճանը՝ մարդ, ում «ջանքերով» պղծվել են տասնյակ ու տասնյակ օծյալ խորաններ. Ռուբեն Մելիքյան Թղթի կտորի վրա Ալիևի ստորագրության համար Փաշինյանը պատրաստ է միջանցք տալ. Արթուր Խաչատրյան Նիկոլ Փաշինյանն ու Աննա Հակոբյանը թիկնապահների ուղեկցությամբ մտան Մայր Տաճար. (տեսանյութ) Թղթի կտորի վրա Ալիևի ստորագրության համար Փաշինյանը պատրաստ է միջանցք տալ. Արթուր Խաչատրյան