Փաշինյանն ու Արևմուտքը նոր հարված են պատրաստում Հայաստանում ռուսական կապիտալին

Հայաստանում  այս տարվա աշնանը բրիտանա-նիդերլանդական Shell էներգետիկ խոշոր ընկերությունը կգործարկի բենզալցակայանների ցանց: Այս մասին հայտնի դարձավ օրեր առաջ, և շատերն այդ ժամանակ կարծիք հայտնեցին, որ հենց այս ընկերության միջոցով է ադրբեջանական բենզինը մտնելու հայկական շուկա: Shell-ը երկար տարիներ տնօրինել է Ադրբեջանի խոշորագույն ԻՆԱՄ հանքավայրի 25%-ը, այնուհետև այն վաճառելով կորեական ընկերություններին`  շարունակում է մեծ ազդեցություն ունենալ Ադրբեջանի էներգետիկ կոնյունկտուրայում: Սակայն, արդյոք Հայաստանի իշխանությունների գլխավոր նպատակը այս դեպքում ադրբեջանական բենզինը զարտուղի ճանապարհով Հայաստան բերելն է:

Գաղտնիք չէ, որ օրեր առաջ Հայաստանի ԱԳՆ պատվիրակությունը գտնվում էր ԱՄՆ-ում, որտեղ ստորագրվել են մի շարք կարևորագույն փաստաթղթեր և ձեռք են բերվել համաձայնություններ: Հանդիպումների արդյունքում տարածած հաղորդագրությունից պարզ է դառնում, որ Վաշինգտոնում ստորագրված հայ-ամերիկյան փաստաթղթերը կնպաստեն Հայաստանի էներգետիկ անվտանգությանն ու անկախությանը: ԱՄՆ Պետքարտուղարության մամլո խոսնակ Նեդ Փրայսն էլ, մայիսի 3-ին լրագրողների հետ հարցուպատասխանի ժամանակ անդրադառնալով հուշագրին, հայտարարեց, թե Հայաստանը ցանկանում է դիվերսիֆիկացնել իր էներգետիկ մատակարարումները։ Խոսք գնաց անգամ այն մասին, որ Երևանը քննարկում է հայկական նոր ԱԷԿ-ի կառուցման գործում ամերիկյան մասնակցության հարցը։ 

ԱՄՆ կատարած այցից հետո պարզ դարձավ, որ Shell -ը ամիսներ անց մուտք կգործի հայկական շուկա:  Այս համատեքստում պետք է ընդգծել այն հանգամանքը, որ Արևմուտքի խոշորագույն նավթագազային ընկերություններից մեկը՝ «Շելը» միացել է Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներին՝ Ուկրաինայի տարածք ռուսական զորքերի ներխուժման պատճառով: Ընկերությունը հայտարարել է, որ դադարեցնելու է ռուսական նավթի և գազի գնումները, փակելու է իր լցակայանները, ինչպես նաև ավիացիոն վառելիքի և քսանյութերի արտադրությունը Ռուսաստանում: «Royal Dutch Shell»-ի հրապարակած հայտարարության մեջ նշվում է, ընկերությունը «փուլային կարգով» հրաժարվելու է ռուսական բոլոր ածխաջրածիններից՝ ներառյալ հում նավթը, նավթամթերքները, բնական գազը և հեղուկացված գազը:

Այսինքն, ստացվում է՝ Հայաստանը Արևմուտքի հետ համաձայնեցրած փորձում է այնպես դիվերսիֆիկացնել իր էներգետիկ շուկան, որպեսզի դրա արդյունքում շուկայից դուրս մղվի կամ էականորեն կրճատվի ռուսական կապիտալը: Հետևաբար սա ոչ միայն կոմերցիոն հարց է, այլ առաջին հերթին աշխարհաքաղաքական, քանի որ սրանով Հայաստանի իշխանությունները բավականին լուրջ հարված են հասցնելու Ռոսնեֆտին, որը հանդիսանում  է ՀՀ հիմնական մատակարարը այս պահին: Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովն արձանագրել էր, որ Հայաստան ներմուծվող բենզինի և դիզելային վառելիքի գերակշիռ մասը հայաստանյան ներմուծողները ձեռք են բերում «Ռոսնեֆտ-Արմենիա» ՓԲԸ-ից, որը հանդիսանում է Ռուսաստանի նավթաարդյունաբերության առաջատար «ՆԿ «Ռոսնեֆտ» ՀԲԸ դուստր ձեռնարկությունը: Այլ կերպ ասած՝ «Ռոսնեֆտ-Արմենիա»-ն միջնորդ կազմակերպություն է հայաստանյան ներմուծողների և ռուսական «ՆԿ «Ռոսնեֆտ»-ի միջև: 

Բնականաբար, ռուսական կողմը չի կարող չնկատել Հայաստանի իշխանությունների այս առաջին հայացքից անմեղ, սակայն իրականում ռուսական շահերին հարվածող քայլերը: Պատասխանը, ի դեպ, չի ուշացել. այսօր հայտնի է դարձել, որ ՀԱՊԿ անդամ երկրների ղեկավարների գագաթաժողովին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը երկկողմ հանդիպում չի ունենալու միայն ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ...

Այս թեմայով Փաշինյանի և Ալիևի հնարավոր հանդիպման հարցը կախված է բացառապես նրանցից․ Լավրով Ցավալի է, որ խորանի առջևից հետևում է Ամենայն Հայոց դավաճանը՝ մարդ, ում «ջանքերով» պղծվել են տասնյակ ու տասնյակ օծյալ խորաններ. Ռուբեն Մելիքյան Թղթի կտորի վրա Ալիևի ստորագրության համար Փաշինյանը պատրաստ է միջանցք տալ. Արթուր Խաչատրյան Նիկոլ Փաշինյանն ու Աննա Հակոբյանը թիկնապահների ուղեկցությամբ մտան Մայր Տաճար. (տեսանյութ) Թղթի կտորի վրա Ալիևի ստորագրության համար Փաշինյանը պատրաստ է միջանցք տալ. Արթուր Խաչատրյան