Նոյեմբերին օդի միջին ջերմաստիճանը նորմայից 1-2 աստիճանով ցածր է լինելու ՄԱԿ-ն ահազանգում է, որ Լիբանանում հնագույն քաղաքները ոչնչացման վտանգի տակ են «Արթիկ» ՔԿՀ-ի ծառայողները մանկասայլակի մեջ հայտնաբերել են բջջային հեռախոս և այլ արգելված իրեր Հանդիպել են Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերի գլխավորած հանձնաժողովները․ մանրամասներ Վեհափառի հետ հանդիպմանը Հայր Թոմասը նշել է, որ պատրաստ է շարունակել գործակցությունը Հայ Եկեղեցու հետ Ամեն բան պետք է արվի կեսարյան հատումների ցուցանիշների կրճատման ուղղությամբ. նախարար Եվրոպան մոտ է Ադրբեջանի հետ բնական գազի մատակարարման վերաբերյալ համաձայնագրի կնքմանը Արագածոտնի մարզում սպանության փորձ էր եղել․ նոր մանրամասներ «Շիրակ»–ը նույնպես պահանջում է ՀՖՖ նախագահի հրաժարականը Հայտնի է նոյեմբերի կենսաթոշակի վճարման օրը Նորատուս գյուղում գայլերը հոշոտել են գյուղացուն պատկանող գառների մեծ մասին Հիմնանորոգվում է Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհի մի հատվածը 

ՀՀ տնտեսության «դիվերսիֆիկացման» հակառակ հետևանքները. «Փաստ»

Հասարակություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանի տնտեսության դիվերսիֆիկացման թեման միշտ ակտուալ է եղել։ Ու խնդիրը, որպես կանոն, դիտարկվել է նոր շուկաներ մուտք գործելու ու տնտեսական այլընտրանքներ ստեղծելու շրջանակներում։ Բայց երբ խոսք է լինում ՀՀ տնտեսությունը դիվերսիֆիկացնելու մասին, ՀՀ իշխանությունները իսկույն առաջին հերթին սկսում են նայել դեպի Արևմուտք։ Ըստ այդմ էլ, ակտիվ շրջանառության մեջ են դնում այն թեզը, որ Արևմուտքը համապատասխան դաշտ կապահովի տնտեսական այլընտրանքներ ստեղծելու համար, որպեսզի Հայաստանի կախվածությունը Ռուսաստանից ու ռուսական կապիտալից փոքրանա։ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերն էլ ընդգծում էր, թե Բրյուսելում Հայաստանի ղեկավարի հետ նախատեսվող հանդիպումը պետք է կենտրոնանա Հայաստանի տնտեսական դիմակայունության վրա, և շեշտում, թե աշխատում են առևտրային կապերը դիվեսիֆիկացնելու և հումանիտար կարիքները լուծելու ուղղությամբ:

Ու երբ Բրյուսելում Փաշինյան-Բլինքեն-Ուրսուլա ֆոն դեր Լայեն հանդիպումը տեղի ունեցավ, այն դիտարկվում էր շատ խոշոր իրադարձություն։ Այդ ժամանակ էր, որ ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ն խոստացան գումարներ ներդնել Հայաստանի տնտեսության մեջ, չնայած այդ գումարի չափից պարզ էր, որ այն չի կարող լուրջ խնդիր լուծել Հայաստանի համար։ Ամենաշատ գումարը խոստացավ ԵՄ-ն՝ 270 միլիոն եվրո դրամաշնորհ, այն էլ՝ առաջիկա 4 տարվա համար, այսինքն, տարեկան 70 մլն-ից քիչ գումար է տրամադրվելու Հայաստանին: Այնուամենայնիվ, Փաշինյանը այնքան մեծ կարևորություն էր տալիս այդ օգնությանը, որ նշում էր, թե «ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ն պատրաստ են մեզ օգնել, որ մենք միլիարդներ աշխատենք Հայաստանի Հանրապետությունում ու սրա, նրա ձեռքին չնայենք»։

Այս ֆոնի ներքո էլ ՀՀ իշխանությունները շարունակում են գեներացնել Հայաստանի՝ ԵՄ անդամակցության օրակարգը՝ ընդգծելով, թե իրենք պատրաստ են խորացնել հարաբերությունները եվրոպական համայնքի հետ։ Իսկ արևմտամետ ուժերը քննարկումների դաշտ են նետում Հայաստանի՝ ԵՄ անդամակցության մասով հանրաքվե անցկացնելու թեման։ Բայց վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի տնտեսությունը դիվերսիֆիկացնելու փոխարեն հակառակն է տեղի ունենում։ Ինչքան Արևմուտքում շատ են խոսում Հայաստանի տնտեսության դիվերսիֆիկացման մասին, այնքան մեր երկրի՝ Ռուսաստանի հետ տնտեսական կապվածությունն ավելի է մեծանում։ Այս տարվա առաջին կեսին Հայաստանը 8,3 մլրդ դոլարի առևտրային շրջանառություն է ունեցել Ռուսաստանի հետ։ Իսկ նախորդ տարվա առաջին կիսամյակի հետ համեմատությամբ առևտրի ծավալներն աճել են 2,6 անգամ։

Փաստացի գործ ունենք Ռուսաստանի հետ աճող առևտրի ահռելի դինամիկայի հետ։ Ու եթե հանկարծ դեպի Ռուսաստան արտահանվող ապրանքների հետ կապված խնդիրներ են լինում, ապա Հայաստանի տնտեսության վրա դա անմիջապես ազդում է։ Մեր երկրի երկրորդ առևտրային գործընկերն ԱՄԷ-ն է՝ արդեն մոտ 3,7 մլրդ դոլարի ծավալով։ Նախորդ տարվա առաջին կիսամյակի հետ համեմատությամբ առևտրի ծավալներն աճել են 7,5 անգամ։ Բայց ԱՄԷ-ի հետ առևտրի աճը նույնպես կապված է ռուսական կապիտալի հետ։ Պատահական չէ, որ Հայաստան ներմուծված ռուսական հումքը մշակվում և ոսկերչական ապրանքների տեսքով արտահանվում է հենց ԱՄԷ։ Իսկ ոսկերչության ոլորտի ակտիվացումը էական ազդեցություն է ունենում Հայաստանի բարձր տնտեսական աճի համակշռի վրա։

Առևտրային խոշոր գործընկերներից երրորդ տեղում արդեն Չինաստանն է՝ 1,4 մլրդ դոլարի ծավալով։ Բայց Չինաստանի հետ առևտուրն աճել է ընդամենը 41,9 տոկոսով, ինչը համեստ ցուցանիշ է՝ համեմատած Ռուսաստանի և ԱՄԷ-ի հետ առևտրի դինամիկայի։ 10 լավագույն առևտրային գործընկերների շարքում արևմտյան պետություններից ԱՄՆ-ն, Գերմանիան ու Իտալիան են։ Ընդ որում, միաժամանակ այս երեք երկրների հետ Հայաստանի ընդհանուր առևտրի ծավալը չի գերազանցում 1 մլրդ դոլարը։ Ավելին, ԱՄՆ-ի հետ առևտրաշրջանառությունը նվազել է 40 տոկոսով, Գերմանիայի հետ՝ մոտ 35 տոկոսով: Որքան էլ զարմանալի է, Ֆրանսիան, որի հետ այդքան ջերմ հարաբերություններ ունի Հայաստանը, չի մտնում անգամ մեր 10 լավագույն առևտրային գործընկերների շարք։ Այսպիսի ցուցանիշները վկայում են այն մասին, որ Արևմուտքին Հայաստանի տնտեսության վիճակն ուղղակի չի հետաքրքրում։ Այլապես նրանք առաջին հերթին հնարավորություններ կբացեին հայկական ապրանքների արտահանման համար ու խթանող գործիքակազմ կներդնեին։

Այնինչ, տարիներ շարունակ հակառակն է եղել՝ խիստ պահանջներ դնելով հայկական արտադրության ապրանքների արտահանման համար, խուսափելով պարզեցված ընթացակարգից, ինչն էլ ի ցույց է դնում Արևմուտքի իրական նպատակադրումները։ Ստացվում է, որ Արևմուտքում բացառապես հետաքրքրված են ամեն գնով Ռուսաստանին Հարավային Կովկասից հեռացնելու և Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունները վատացնելու հարցում, ինչն էլ իր հերթին նշանակում է Հայաստանի տնտեսության «հերն անիծել»։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

 

Հետևե՛ք -ին Youtube-ում`
Հայաստանի Հանրապետության և Ասիական զարգացման բանկի միջև ստորագրվել է վարկային համաձայնագիր Նոյեմբերին օդի միջին ջերմաստիճանը նորմայից 1-2 աստիճանով ցածր է լինելուՄԱԿ-ն ահազանգում է, որ Լիբանանում հնագույն քաղաքները ոչնչացման վտանգի տակ ենՌուսաստանից արտաքսված անօրինական միգրանտների թիվը 2024 թվականին կրկնապատկվել է «Արթիկ» ՔԿՀ-ի ծառայողները մանկասայլակի մեջ հայտնաբերել են բջջային հեռախոս և այլ արգելված իրեր Պարզվել է Իսպանիայում ամենահզոր ջրհեղեղի պատճառը Հանդիպել են Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերի գլխավորած հանձնաժողովները․ մանրամասներ«Opel»-ը Նորամարգ գյուղի գերեզմանների մոտ հայտնվել է ջրանցքում. վարորդը մահացել է Վեհափառի հետ հանդիպմանը Հայր Թոմասը նշել է, որ պատրաստ է շարունակել գործակցությունը Հայ Եկեղեցու հետ Ամեն բան պետք է արվի կեսարյան հատումների ցուցանիշների կրճատման ուղղությամբ. նախարար Եվրոպան մոտ է Ադրբեջանի հետ բնական գազի մատակարարման վերաբերյալ համաձայնագրի կնքմանըԷդգար Զաքարյանը նշանակվել է էկոնոմիկայի նախարարի տեղակալԱրագածոտնի մարզում սպանության փորձ էր եղել․ նոր մանրամասներ «Շիրակ»–ը նույնպես պահանջում է ՀՖՖ նախագահի հրաժարականը Հայտնի է նոյեմբերի կենսաթոշակի վճարման օրը Նորատուս գյուղում գայլերը հոշոտել են գյուղացուն պատկանող գառների մեծ մասին Հիմնանորոգվում է Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհի մի հատվածը Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցությունՀայտնի է դարձել, թե քանի ռուսաստանցի է դրական գնահատում Վլադիմիր ՊուտինինՇատ դեպքերում մարդիկ պարզապես չեն վճարել, մեթոդներ կկիրառենք. Ավինյան Իրանը «մահացու հարված» կհասցնի Իսրայելին Երիտասարդ ընտանիքի մահվան պատճառ դարձած ավտովթարի դեպքով մեղադրանք է ներկայացվել վարորդի ծանոթին Ովքեր են աշխարհի ամենահարուստ մարդիկ․ Բեռնար Առնոն զիջել է իր դիրքերը Փոփոխություն՝ մանկապարտեզների սննդակարգի վերաբերյալ Բլինքենը չի մասնակցի Բաքվում կայանալիք COP29-ին Կարեն Մուրադյանը նշանակվել է Չեխիայում Հայաստանի ռազմական կցորդ Նոյեմբեր ամսվա միջին ջերմաստիճանը ՀՀ ողջ տարածքում կանխատեսվում է նորմայից ցածր 1-2 աստիճանով Քաղաքապետարանն աշխատանքից հեռացրել է ղեկին հեռախոսով խաղ խաղացող վարորդին (տեսանյութ) Հայդի Քլումի հելոուինյան կերպարը զարմացրել է երկրպագուներին (լուսանկարներ)Ռուսաստանում վեց ամսում կարմրուկով հիվանդացել է մոտ ութ հազար մարդ Ֆրանսիայի դեսպանը շնորհավորել է ՀՀ-ին 2026 թվականի Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովը հյուրընկալելու առթիվ Մեկնարկել է ԼՂ բռնի տեղահանվածների ժամանակավոր պաշտպանության նոր վկայականների տրամադրման գործընթացը Վիզաների ազատականացման համար առողջության ապահովագրության ներդրումը կարևոր է․ Ավանեսյան Դատարանը թույլատրեց Արմեն Գևորգյանին հատել ՀՀ սահմանը 501 գրամ «Մեթամֆետամինի» մաքսանենգություն․ ԱԱԾ-ին ու Ոստիկանությանը տրվել են հանձնարարություններ (տեսանյութ) Ինձ համար 2025թ․ հաստատված բյուջեն որոշակի առումով խնդրահարույց է. Ավանեսյան Մանդատը հենց հիմա կտամ նրան, ով ցանկանում է գնա այդ գործով զբաղվի. Աննա Գրիգորյան (տեսանյութ) Քայլի Ջենները Հելոուինի առթիվ մերկացել է ու կրկնել Դեմի Մուրի հայտնի կերպարը (լուսանկարներ)Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև համագործակցությունը հնարավոր չէ կանխելԻնքս ինձ էլ շատ դեպքերում քննադատում եմ. Անահիտ Ավանեսյանը` ՔՊ-ում իրար անողոք քննադատելու մասին Գրետա Զաքարյանը որոնվում է որպես անհետ կորած (տեսանյութ) Հայ ժողովրդին «փրկելու» հայտ ներկայացնողները նախ պիտի հասկանան տեղի ունեցողի խորքային պատճառները․ Սամվել Ֆարմանյան Իշխանությունը պիտի հեռանա, Փաշինյանն ասում էր` 2 ամսում գերիներին կվերադարձվեմ, 4 տարի անցավ․ Մետաքսե Հակոբյան (տեսանյութ) Ձերբակալվել է Հյուսիսային պողոտայում մեքենայով խուլիգանություն կատարած 19–ամյա երիտասարդը (տեսանյութ)Վլադիմիր Կարապետյանը հրաժեշտի հանդիպում է անցկացրել Լվովի հայ համայնքի հետ ԱՄՆ-ում Հելոուինի տոնակատարության ժամանակ զանգվածային հրաձգություն է տեղի ունեցել․ կան զոհեր (տեսանյութ)Չեխիան Իսրայելում իր դեսպանատունը կտեղափոխի Երուսաղեմ Հյուսիսային Կորեան հայտարարել է, որ հոկտեմբերի 31-ին գործարկել է իր նորագույն բալիստիկ հրթիռը Թրամփը կոչ է արել ԱՄՆ նախագահի բոլոր թեկնածուներին ճանաչողական թեստեր հանձնել ԱԳ փոխնախարարը և Քերոլայն Քոքսը քննարկել են հումանիտար բնագավառում համատեղ ջանքերի հնարավորությունը
Ամենադիտված