«Որդիներս ուժ տվողը դարձան, և այն, որ պետք է բարձր պահենք Սամվելիս անունը». Սամվել Մանասյանն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Ե՛վ աշխույժ էր, և՛ հանգիստ։ Խելացի երեխա էր, ընկերասեր ու բարեկամասեր։ Որքան լավ հատկանիշներ կան, Սամվելս ուներ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Սոնան՝ Սամվելի մայրիկը։ Սամվելը ծնվել է Երևանում, հետո, երբ Սամվելը հինգ տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվել է Քասախ։ «Դպրոց Քասախում է հաճախել։ Առաջադիմությունը լավն էր, նկարչության հանդեպ սեր ուներ։ Սիրում էր նաև գրականությունը»։ Դպրոցին զուգահեռ ուսանել է արվեստի դպրոցի նկարչության և քանդակի բաժնում։ Այնուհետև՝ իններորդ դասարանն ավարտելուց հետո ընդունվել է Երևանի զարդարվեստի պետական արհեստագործական ուսումնարանի «Նկարչություն և փայտի փորագրում» բաժին։ «Ուսումնարանն ավարտեց, մեկ տարի էլ աշխատեց, հետո նոր զորակոչվեց ծառայության։ Տղաս մեկ տարի շուտ է դպրոց գնացել։ Ձեռքի շնորհ ուներ։ Նկարում էր, հետո քանդակում։ Այնքան մանրակրկիտ աշխատանքներ էր անում։ Իր ապագան հենց այդ ոլորտում էր տեսնում»։

2019 թվականի հուլիսի 2-ին Սամվելը զորակոչվում է ժամկետային զինծառայության։ Ծառայում էր Մատաղիսում։ «Շատ լավ էր տրամադրված ծառայության հանդեպ։ Ասում էր՝ տղան պետք է ծառայի հայրենիքին։ Բայց երբեմն բանակին վերաբերող տխուր երգեր էր լսում։ Նաև ասում էր՝ երբ գնամ բանակ, պատերազմ է լինելու։ Հիմա հաճախ եմ իմ շրջապատի մարդկանց ասում՝ ամեն բան բարձրաձայն մի ասեք, խոսքն ուժ ունի»։

Մայրիկը պատմում է՝ որդու ծառայության ընթացքը շատ լավ է անցել, որևէ բանից չի դժգոհել, տրտնջացել։ «Որևէ հարցում բողոք չի հայտնել։ Իրեն միշտ քաղցր էի ուղարկում, նույնիսկ եթե գիտեի, որ իր մոտ կա, կամ կարող է գնել, բայց, միևնույնն է, ուզում էի իմ ձեռքով իր սիրելի քաղցրավենիքը և այլ իրեր ուղարկել տղայիս»։

Տիկին Սոնան նշում է՝ որդին տիրապետում էր «Корд», «ПК» տեսակի զենքերին։ «Շատ լավ նշանառու էր։ Պատերազմից հետո իմացանք, որ գնդացրորդի օգնական է եղել։ Մինչ պատերազմը պետք է արձակուրդ գար։ Ասում էր. «Որպես լավ ծառայող՝ շնորհակալագիր եմ ստացել, հետս կբերեմ։ Մի հատ էլ փոքր խաչ ունեմ, բերելու եմ հետս ու քեզ նվիրեմ, մա՛մ»։ Իր վզին մի խաչ կար, բայց չգիտեմ՝ այդ խա՞չը նկատի ուներ, թե՞ ոչ։ Հիմա իր այդ խաչը մեր տանն է։ Շատ փակ մարդ էր, գաղտնապահ, ամեն ինչ չէր պատմում։ Շատ մանրամասներ ես ուրիշներից եմ իմացել։ Լավ ու վատ բաները ես կողքից եմ իմացել, Սամվելն ինձ ոչինչ չի ասել»։

Սեպտեմբերի 27-ին սկսվում է պատերազմը։ «Դրանից մի երկու օր առաջ բարձրացել էին դիրքեր։ Պատերազմի ժամանակ նա Թալիշում է եղել։ Պատերազմն սկսվել է, կռիվ են տվել թշնամու դեմ, մեծ վնասներ հասցրել, բայց հետո նահանջել են դեպի Մարտակերտ։ Այդ ընթացքում շատ ընկերներ են կորցրել, թեժ մարտերի մեջ են եղել։ Իր հետ խոսելու ժամանակ ձայները լսում էինք, հարցնում՝ դա ի՞նչ է, ասում էր՝ ոչ մի բան, ուղղակի ձայներ։ Մոտավորապես հասկանում էինք, թե ինչ է կատարվում, բայց մյուս կողմից՝ չէի պատկերացնում, որ պատերազմ է։ Ամսի 27-ի առավոտյան արթնացանք, մայրիկս մեր տանն էր։ Ասաց՝ պատերազմ է, ես էլ արձագանքեցի՝ պատերազմ չի, հին կադրեր են։ Հետո, իհարկե, հասկացանք, որ կադրերը հին չեն, պատերազմ է»։

Մինչև հոկտեմբերի 12-ը Սամվելը զանգահարել է տան անդամներին։ «Վերջին զանգն այդ օրն էր։ Բոլորին զանգել էր, ընթացքում էլ բոլորի հետ կապի մեջ է եղել, շատ շփվող էր։ Ծնողներս Ապարանում են ապրում, կարելի է ասել, որ Սամվելս այնտեղ է մեծացել։ Շաբաթ-կիրակի, արձակուրդներին այնտեղ էր, սիրում էր գյուղի աշխատանքը, հայրիկիս հետ ամեն գործ անում էր։ Ամեն հարցում հասուն տղամարդու պես օգնում էր։ Այդ օրն էլ զանգել էր, բոլորի հետ զրուցել»։

Մայրիկն ասում է՝ վերջին զանգը տարբերվող էր։ «Միշտ իրեն հարցնում էի՝ ինձ սիրո՞ւմ ես, չէր պատասխանում, ամաչում էր։ Այդ օրն ասաց՝ ես քեզ սիրում եմ, բայց ոչ կոնկրետ բառերով, այլ՝ մա՛մ, ինչ ասում էիր, ուժի մեջ է»։

Սամվելն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում՝ արկի հարվածից։ Սամվելի «վերադարձը» տուն երկար չի տևել։ «Մի տեղը երկու անգամ են գնացել, իրեն փնտրել, բայց Գորիսում չի եղել, այլ Մեծամորում, ուղղակի մենք չենք իմացել»։

Ապրելու ուժի մասին։ «Սկզբում շատ բարդ էր, բայց որդիներս՝ Արսենս և Սամվելիցս հետո ծնված մեր փոքր տղան՝ Մանվելս, դարձան մեր ուժը։ Մտածում ես, որ պետք է ուժեղ և ամուր լինես, որ հոգ տանես զավակներիդ մասին։ Քո ցավն ուրիշներին ցույց չես տալիս։ Սամվելս շատ կենսուրախ մարդ էր, նա չէր ցանկանա, որ մենք տխրեինք, չարանայինք աշխարհի վրա։ Աշխատում ենք բարձր պահել Սամվելիս անունը»։

Հ. Գ. - Սամվել Մանասյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն», «6-րդ ՊՇ Անձնուրաց պաշտպան» մեդալներով։ Պարգևատրվել է նաև ՀԿ-ների կողմից։ Հուղարկավորված է Քասախի զինվորական պանթեոնում։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ